Bản quyền ảnh khỏa thân nghệ thuật (kỳ 1): Ngang nhiên vi phạm bản quyền ảnh tràn lan

(lienminhbng.org) - Việc cấp phép triển lãm ảnh khỏa thân làm cho thể loại này được ấm lên, nhưng song hành đó, lại là nạn vi phạm bản quyền.

• Ngắm ảnh khỏa thân trong 'Miền cổ tích' của Thái Phiên
• 'Trút gánh nặng' cho ảnh khỏa thân
• 'Mở cửa' cho ảnh khỏa thân

Người mua thì “vô tư”, ít hiểu biết về luật sở hữu trí tuệ, còn tác giả thì chẳng khác nào người “vô hình”, không được ghi tên, không thu được bất cứ lợi lộc gì, trong khi bản thân phải chịu rất nhiều sức ép.

Đau lòng và đau… mắt

Nhiếp ảnh gia Thái Phiên cho biết ông cũng bị sao chép rất nhiều lần. Mới đây nhất, Thái Phiên vừa phát hiện ra một bức từng in trong sách Xuân thì đã được treo tại một khách sạn ở Hà Nội. Nghệ sĩ Mai Thành Chương bị sao chép rất nhiều tác phẩm bán ở các cửa hiệu tại khu vực phố cổ Hội An.

Nhiếp ảnh gia Dzũng Art cũng “đau đầu” vì ảnh khỏa thânnghệ thuật của ông bị vi phạm triền miên. Dzũng Art cung cấp những bằng chứng cho thấy ảnh khỏa thânnghệ thuật của ông bị sao chép và hiện đang treo ở các khách sạn tại Hà Giang, Hà Nội và Cà Mau… “Nhìn đau đầu lắm, nhưng tôi nghĩ nếu có chất vấn họ, họ sẽ chỉ nói là đã mua bức ảnh này ở cửa hàng nào là cùng” - Nhiếp ảnh gia Dzũng Art chia sẻ.

Đa phần các bức ảnh vi phạm đều là ảnh chất lượng kém, do người vi phạm đã sao chép ảnh từ các nguồn công khai trên mạng, sau đó chỉnh sửa xoá mờ những góc “đóng dấu” bản quyền, tăng dung lượng từ size ảnh rất nhỏ để có thể in ra ảnh giấy khổ lớn, nên hình ảnh khá “lem nhem”.

Ngang nhiên thu tiền còn nghệ sĩ thì nghèo

Trong khi bản thân nhiếp ảnh gia và người mẫu khỏa thân hầu như chẳng được lợi lộc gì về tài chính từ các tác phẩm ảnh khỏa thân nghệ thuật, đa phần đều xác định là đang tham gia vào công việc làm nghệ thuật mà thôi, thì các tác phẩm ảnh khỏa thân lại bị vi phạm bản quyền trắng trợn và tất cả đều được treo bán công khai giá mỗi bức vài triệu đồng.

Nhiếp ảnh gia Dương Quốc Định cung cấp chứng cứ cho thấy rất nhiều cửa hàng treo ảnh của ông ở Cần Thơ, Đà Nẵng… đề giá bán mỗi bức năm đến bảy triệu đồng. Nhiếp ảnh gia Dzũng Art cho biết một cửa hàng ở Hà Nội cũng có hành vi tương tự, sao chép và ngang nhiên bán ảnh khỏa thân nghệ thuật của ông.

Mới đây, khi nhiếp ảnh gia Thái Phiên khai mạc triển lãm ảnh khỏa thân Miền cổ tích, ông đề giá bán cho mỗi bức hình (tuỳ theo khổ ảnh) từ năm đến bảy triệu đồng. Và cũng phải khó khăn lắm, sau 26 năm làm nghề, đây mới là lần triển lãm công khai đầu tiên của tác giả này. Giả sử nếu người yêu ảnh khỏa thân và có nhu cầu treo ảnh khỏa thân tác phẩm gốc từ nghệ sĩ đã thực hiện nó, thì có thể tới thăm triển lãm và chọn mua.

Mức giá bán ảnh thật từ tác giả và một bức hình “lem nhem”, vi phạm bản quyền có giá ngang nhau.

Nhưng trước đây, khi triển lãm ảnh khỏa thân nghệ thuật chưa được cấp phép triển lãm như bây giờ, thì hầu như người mua có nhu cầu treo thể loại ảnh khỏa thân chỉ đến các cửa hàng gần nhà, ngắm nghía thấy ưng mắt thì mua về treo. Rất ít khách hàng quan tâm đến chuyện người chụp bức hình này là ai, nếu treo một bức hình sao chép thì có khác gì với tác phẩm gốc hay không? Người sở hữu bản quyền ảnh khỏa thânnghệ thuật gần như trở thành “vô hình” trong mắt người mua lẫn kẻ bán thể loại “hút khách” này.

Nên tự bảo vệ mình

“Tôi nghĩ cuộc chiến đi đòi bản quyền khó có hồi kết” -nhiếp ảnh gia Dzũng Art chia sẻ. Đứa con tinh thần của mình bị vi phạm nhưng Thái Phiên cho biết ông “chẳng quan tâm lắm” vì cho rằng có quan tâm cũng chẳng thể … làm gì.

Trao đổi về vấn đề này, nghệ sĩ Nam Thanh - Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh TP. HCM cho rằng: “Để bảo vệ bản quyền hình ảnh theo Công ước Berne quả thực rất khó, nhất là trong thời đại kỹ thuật số khi mà mỗi lần bấm máy có thể cho ra tới cả chục hình ảnh na ná nhau. Nghệ sĩ chụp hàng triệu tấm ảnh nên khó có thể đăng ký bảo hộ cho từng tấm. Trước hiện tượng vi phạm trắng trợn về bản quyền, tôi muốn cảnh báo tới các nghệ sĩ là thực ra hiệu quả quảng bá trên mạng xã hội rất thấp, nghệ sĩ chỉ nên công bố hình ảnh ở mức độ như các… con tem, để “đóng dấu” đó là hình ảnh của mình thôi, đừng công bố ảnh lên tới dung lượng mà người ta có thể sao chép. Nghệ sĩ nước ngoài người ta bảo vệ hình ảnh đã thực hiện rất kỹ lưỡng và chỉ bán với những mức giá rất cao. Một điều nữa là mỗi khi công bố hình ảnh, nghệ sĩ cần ghi rõ quy định về bản quyền hình ảnh của mình và cách thức để người xem và quan tâm có thể liên lạc với tác giả”.

(Còn nữa)

'Mở cửa' cho ảnh khỏa thân

Thông tin từ Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm cho biết, từ ngày 23 đến 27-7 tại nhà triển lãm 29 Hàng Bài Hà Nội sẽ diễn ra triển lãm ảnh khỏa thân với quy mô toàn quốc, dự kiến quy tụ những tác phẩm nghệ thuật khỏa thân của khoảng 10 tác giả nổi tiếng như Thái Phiên, Dương Quốc Định, Nguyễn Dzũng Art, Đào Đức Hiếu, Phó Bá Cường, Nguyễn Á, Ngô Văn Phú, Đỗ Thị Mai, Lê Quang Châu, Trần Nhân Quyền…

Hòa Bình