(lienminhbng.org) - Mùa giải Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội lần 13-2020 vừa khép lại chiều ngày 7/10 tại Trung tâm Thông tấn Quốc gia, trong một buổi lễ trao giải đầy ấm cúng và trang trọng.
Khởi động từ tháng 6/2020 và đã có kết quả vào đầu tháng 8/2020, nhưng do những diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, cho nên Lễ trao Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần 13 - 2020 đã được lùi lại đến ngày hôm nay (7/10/2020).
Ở hạng mục Tác phẩm - Vì Tình yêu Hà Nội, cuốn tiểu thuyết Phố Nhà Thờ (NXB Hội Nhà văn) của Marko Nikolic (người Serbia) vượt qua 2 đề cử khác là cuốn Hà Nội mũ rơm và tem phiếu (NXB Lao Động) của Trung Sỹ và Hà Nội dấu xưa, phố cũ (NXB Văn học) của Uông Triều để giành giải này.
Nằm trong số những tác phẩm viết về chủ đề Hà Nội, có lẽ nhiều người sẽ cho rằng, Phố Nhà Thờ đơn giản chỉ là cuốn cẩm nang du lịch hay nhật ký ăn chơi của một ông khách nước ngoài. Nhưng không, thông qua một câu chuyện tình yêu, Marko Nikolic đã soi chiếu những va chạm Đông Tây, biểu đạt “cái chất” Hà Nội riêng không ở đâu có.
Dễ dàng nhận thấy, chất Hà Nội trong cuốn tiểu thuyết chính là bầu không gian văn hóa đậm đặc với các yếu tố thắng cảnh, ẩm thực và con người. Nhưng không đơn thuần dừng lại ở phản ánh, Marko Nikolic luôn đặt chúng trong tương quan so sánh, quá khứ - hiện tại, bản chất - sự biến chất, thực tế - truyền thông…
Có thể nói, trong tiểu thuyết Phố Nhà Thờ, Marko Nikolic không chỉ nhìn nhận Hà Nội dưới góc độ văn hóa mà còn khai thác sâu vào hiện thực, chỉ thẳng vào các vấn đề tồn đọng, những thói hư tật xấu vẫn đang diễn tiến hàng ngày.
Nhưng dù cho thế nào, Nicolas cuối cùng vẫn tự nguyện chấp nhận thành phố đó, như cái cách anh chấp nhận chất vấn bản thân, sống chậm lại và nhìn ra xung quanh, bắt đầu hành trình “tái trường thành”. Và rồi càng khám phá nơi này, cả Nicolas hay Marko ngoài đời thật đều nhận ra, đằng sau sự lộn xộn, inh ỏi, vẫn còn đó bao mái ấm bình yên, những nét truyền thống đáng quý, dưới hiện thực ngổn ngang, bề bộn, người Hà Nội vẫn ăn ở tử tế, tôn trọng các giá trị tinh thần, luôn đối đãi với khách một cách niềm nở, chân thành.
Quan trọng nhất, tại Phố Nhà Thờ, tình yêu đã xuất hiện, dội vào Nicolas một gáo nước lạnh, đẩy nhân vật vào chiều sâu nhận thức, phá vỡ vỏ bọc “ngộ nhận” trước đó của mình, làm anh thức tỉnh và biết nhìn đời theo những quan điểm mới.
Nhà báo Lê Xuân Thành, Tổng biên tập báo Thể thao và Văn hóa (TTXVN), Trưởng BTC giải và nhà thơ Bằng Việt, Chủ tịch Hội đồng giám khảo trao giải Tác phẩm - Vì tình yêu Hà Nội cho tác giả Marko Nikolic
Trong lời phát biểu của mình khi lên sân khấu nhận giải, Marko Nikolic cho biết giải thưởng Bùi Xuân Phái là bất ngờ lớn đối với anh. “Tôi rất xúc động, hồi hộp và vinh dự khi được nhận giải thưởng này. Khi thấy tôi xuất bản một cuốn sách Phố Nhà Thờ bằng tiếng Việt, nhiều người rất tò mò. Nhiều người nghĩ rằng tôi viết bằng tiếng Anh rồi sau đó dịch sang tiếng Việt. Nhưng trên thực tế, tôi viết cuốn sách bằng tiếng Việt. Phố Nhà Thờ là kết quả từ một tình yêu lớn với tiếng Việt cũng như với thành phố Hà Nội của tôi.
Trong tiểu thuyết Phố Nhà Thờ tôi kể về cuộc sống của người nước ngoài ở Hà Nội qua con mắt một người nước ngoài, cụ thể là tôi. Tôi kể về người Tây sống ở Hà Nội ra sao, nghĩ về Hà Nội như thế nào?, kể về sự kiện lớn trong cuộc đời mình và đồng thời cũng viết về quá trình tìm lại bản thân khi tôi đến Việt Nam từ 6 năm trước. Trong tiểu thuyết này, tôi cũng chia sẻ một góc nhìn rất chân thành của người nước ngoài sống tại Hà Nội".
Bìa cuốn tiểu thuyết "Phố Nhà Thờ" của Marko Nikolic
Marko Nikolic cũng cho biết thêm: “Sáng nay tôi mới đi Nghệ An để đăng ký kết hôn về. Đó là một niềm vui, niềm hạnh phúc lớn đối với tôi. Chiều nay, tôi lại được nhận giải thưởng này nên niềm vui, niềm hạnh phúc lại được nhân lên gấp đôi. Hiện, tôi đang viết dở cuốn tiểu thuyết tiếp theo về Việt Nam, dự định sẽ công bố trong tương lai. Viết tiểu thuyết rất khó, tốn rất nhiều thời gian công sức, dù tôi rất đam mê viết lách”.
Marko Nikolic sinh năm 1987 tại Serbia. Anh là thạc sĩ trong lĩnh vực giảng dạy, sử dụng được 4 ngoại ngữ: Tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga, tiếng Việt. Marko đã đặt chân tới hơn 70 quốc gia trên thế giới, năm 2014, anh đến Hà Nội và lựa chọn Việt Nam là quê hương thứ 2. Marko Nikolic viết sách từ năm 14 tuổi và đã từng ra mắt 2 cuốn sách tại châu Âu. Tiểu thuyết Phố Nhà Thờ là cuốn thứ 3, được viết bằng tiếng Việt do Nhã Nam xuất bản.
Hoài Thương