CỰC SỐC: Hai tranh khỏa thân của Lê Phổ bán hơn 44 tỷ đồng

(lienminhbng.org) - Phiên đấu Thế kỷ 20 và nghệ thuật đương đại tiếp tục diễn ra tại Christie’s Hong Kong vào sáng nay 26/5/2019, từ lúc 10h (tức 9h Việt Nam). Với 138/232 lô hàng dành cho nghệ thuật Việt, đây là một sự áp đảo về số lượng. CỰC SỐC: Kết quả có 138/138 lô hàng Việt Nam được bán.

• Hai tranh của Nguyễn Phan Chánh, Phạm Hậu vừa bán hơn 21 tỷ đồng

Bức tiêu điểm của Lê Phổ là Khỏa thân (sơn dầu, 90,5cm x 180,5cm, 1931) không nằm ngoài dự đoán từ sớm, đã bán 10.925.000 HKD, tương đương gần 1,4 triệu USD, hơn 32,3 tỷ đồng.

Bức này có dự đoán ban đầu từ 4.000.000 đến 6.000.000 HKD, thuộc sưu tập của Mr Tuan H. Pham (California, USA), tăng giá hơn 250% giá sàn.

Một tác phẩm khỏa thân độc đáo khác của Lê Phổ là Le Bain de Mer (Tắm biển, lụa bồi giấy, 88cm x 56,5cm, khoảng 1938) đã bán 3.965.000 HKD, tương đương hơn 11,7 tỷ đồng, trong khi giá dự đoán từ 2.000.000 đến 3.000.000 HKD. Bức này cũng thuộc sưu tập của Mr Tuan H. Pham.

Cả hai tác phẩm khỏa thân này đều xứng tầm là kiệt tác, vì có ý nghĩa lớn về mặt nghệ thuật, được vẽ từ rất sớm - trước năm 1940 - nên đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử hội họa Việt Nam. Với bối cảnh xã hội và văn hóa Việt Nam lúc bấy giờ, gần như việc vẽ một tranh khỏa thân là điều không thể tưởng tượng và khó chấp nhận được.

Nếu bức Khỏa thân có bố cục và cảm hứng Tây phương, thì bức Tắm biển có cảm hứng từ nàng Tiên Dung táo bạo, sẵn sàng vượt qua ràng buộc, sẵn sàng “tắm tiên” những nơi mình thích.

Cũng nên lưu ý thêm rằng, thời bấy giờ tại Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương ở Hà Nội, gần như tất cả mẫu đều là nam giới và đều là tù nhân được đưa ra khỏi nơi giam giữ vài giờ để phục vụ cho việc giáo dục. Vẽ khỏa thân nữ như Lê Phổ không chỉ táo bạo về mặt tư duy hình họa, mà còn là điều khó khăn về nhiều thứ, trong đó có cả chuyện vượt lề thói bảo thủ.

Bức Les Désabusées (Vỡ mộng, lụa, 92,5cm x 57cm, 1932) của Tô Ngọc Vân đã bán hơn 27 tỷ đồng, hơn 1,1 triệu USD, tăng gần 400% so với mức sàn.

Không bất ngờ khi kiệt tác này trở nên cao giá nhất của Tô Ngọc Vân và gần như cao giá nhất của cả bộ tứ Trí - Lân - Vân - Cẩn trên thị trường công khai. Chúng tôi sẽ trở lại với bức này trong một dịp gần đây.

Bức Le Pécheur et Sa Famille (Gia đình ngư dân, lụa, 67cm x 110cm, 1940) của Lương Xuân Nhị bán hơn 13,8 tỷ đồng. Đây cũng là một trong vài bức có giá bán công khai cao nhất của danh họa này.

Bức Le Mandarin (Vị quan, lụa, 145,5cm x 71cm, 1942) của Vũ Cao Đàm bán hơn 5,5 tỷ đồng. Đây cũng là một trong vài bức có giá bán công khai cao nhất của danh họa này.

Bức Le Sommeil (Say ngủ, lụa, 65cm x 54,5cm, 1938) của Mai Trung Thứ bán 7,4 tỷ đồng. Bức Femmes (Quý cô, sơn mài, 80cm x 60cm, 1968) của Nguyễn Gia Trí bán hơn 2,7 tỷ đồng. Bức Mère et Enfant (Mẫu tử, lụa, 63cm x 49cm, 1960) của Lê Thị Lựu bán hơn 4,8 tỷ đồng.

Bức Múa cổ (sơn mài, 80cm x 95cm, 1974) của Nguyễn Tư Nghiêm bán gần 630 triệu đồng. Bức Vịnh Hạ Long (sơn mài, 40,5cm x 60cm) của Phạm Văn Đôn bán hơn 592 triệu đồng. Bức Mẹ và con (sơn dầu trên toan, 149cm x 149cm, 1999) của Nguyễn Trung bán hơn 592 triệu đồng.

Chừng 6-7 năm trước thôi, khi đứng gần các danh họa trong/của khu vực Đông Nam Á như Affandi (1907-1990), Hendra Gunawan (1918-1983), Lee Man Fong (1913-1988), S. Sudjojono (1914-1986), Adrien-Jean Le Mayeur De Merprès (1880-1958), Willem Gerard Hofker (1902-1981), Fernando Cueto Amorsolo (1892-1972), Raden Saleh Sjarif Boestaman (1807-1880), Arie Smit (1916-2016), Chen Wen Hsi (1906-1991)…, giá bán dự đoán của tranh Việt có ít nhiều lép vế.

Bây giờ đã khác, tình thế ngang ngửa nhiều hơn, đôi khi tiêu điểm như phiên này, khi khởi động đã là nghệ thuật Việt Nam, với 5-6 tác phẩm dẫn đầu về thứ tự và giá bán.

Phiên đấu này cũng giới thiệu 17 tác phẩm thuộc sưu tập của Tuấn Phạm (California, Mỹ), trong đó có vài kiệt tác. Tuấn Phạm (Phạm H. Tuấn) tình cờ mua một tranh Lê Phổ tại Nam Florida vào những năm cuối thập niên 1990, tưởng đó là tranh Trung Quốc, do thấy chữ Nho. Nhưng sự tình cờ đó làm nên định mệnh, 20 năm qua ông đã nhanh chóng “càn quét”, để ngày nay trở thành một “gấu bự” tranh Việt.

“Tôi bắt đầu Phamatech, một công ty công nghệ sinh học và phòng thí nghiệm, vào năm 1991. Nhiệm vụ của tôi là sử dụng các công nghệ mới và mới nổi để cung cấp nhận thức về sức khỏe tốt hơn, chẩn đoán sớm các điều kiện y tế và nâng cao chất lượng cuộc sống và lựa chọn điều trị cho bệnh nhân. Sau đó, tôi không chỉ có thể đạt được mục tiêu nghề nghiệp của mình trong việc xây dựng một công ty đáng kính và có ý nghĩa, tôi còn có thể chia sẻ thành công của Phamatech bằng cách trả lại cho cộng đồng. Trong nhiều năm, Phamatech là nhà tài trợ thường xuyên cho nhiều sự kiện cộng đồng. Chúng tôi giúp thành lập một nhóm phi lợi nhuận dạy ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam, và trong 10 năm qua, Phamatech đã trao học bổng đại học cho nhiều sinh viên kém đặc quyền để đạt được ước mơ của họ trong đại học” - Tuấn Phạm chia sẻ.

• Bất chấp nghi vấn tranh giả, Sotheby’s vẫn bán tranh Lê Phổ hơn 12,1 tỷ đồng
• SỐC: Tranh Lê Phổ đã vượt ngưỡng 1 triệu USD

Nhà sưu tập Tuấn Phạm nói thêm: “Tôi đã gắn bó với nhiều bức tranh, nhưng giống như họa sĩ vẽ nó, nó thực sự không phải là tranh của tôi, cho nên nó tiếp tục tìm vị trí của nó trong số các nhà sưu tập thực thụ hơn. Hành trình của tôi đã hoàn tất, đã đến lúc để người khác bắt đầu hành trình cá nhân của riêng họ”.

Văn Bảy