10 sự kiện kinh tế thế giới nổi bật năm 2015 do TTXVN bình chọn

(lienminhbng.org) - Năm 2015 kinh tế thế giới đã diễn ra nhiều sự kiện lớn, tác động chung tới tình hình kinh tế toàn cầu cũng như địa chính trị của nhiều nước. TTXVN điểm lại 10 sự kiện kinh tế thế giới nổi bật nhất như sau:

1. Hoàn tất đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP): Sau 5 năm đàm phán căng thẳng, ngày 5/10/2015, 12 nước (trong đó có Việt Nam) tham gia tiến trình đàm phán TPP đã đạt được thỏa thuận cuối cùng. TPP sẽ tạo ra khối tự do thương mại lớn nhất thế giới và chiếm tới 40% sản lượng kinh tế toàn cầu.

2. Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) chính thức thành lập: 13 năm kể từ khi đề xuất ý tưởng về cộng đồng kinh tế chung, AEC chính thức hình thành vào ngày 31/12/2015, tạo thành nền kinh tế lớn thứ bảy trên thế giới. Sự kiện này đánh dấu giai đoạn phát triển mới, hội nhập sâu rộng hơn của khu vực ASEAN, với thị trường khoảng 620 triệu dân và hứa hẹn sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ tư thế giới.

3. Thỏa thuận lịch sử về ứng phó với biến đổi khí hậu: Ngày 12/12, 195 nước dự Hội nghị Công ước khung Liên hợp quốc về biến đối khí hậu (COP21) tại Pháp đã thông qua thỏa thuận nhằm kiềm chế sự nóng lên toàn cầu, được đánh giá là mạnh mẽ và thể hiện sự hợp tác quốc tế rộng rãi nhất từ trước tới nay. Thỏa thuận đặt mục tiêu hạn chế mức tăng nhiệt độ Trái đất không quá 2oC vào năm 2100 so với thời kỳ tiền Cách mạng công nghiệp. Các nước phát triển cam kết chi tối thiểu 100 tỷ USD mỗi năm giúp các nước đang phát triển ứng phó với biến đổi khí hậu.

4. Giá dầu xuống mức thấp nhất trong hơn một thập kỷ: Giá dầu thô trên thị trường thế giới giảm gần 60% trong năm qua, xuống dưới 35 USD/thùng - mức thấp nhất trong vòng 11 năm (kể từ năm 2004). Nguyên nhân chính là do tình trạng nguồn cung dư thừa, mức cầu dầu mỏ giảm. Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) không cắt giảm sản lượng; trong bối cảnh đó, Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu mỏ đã áp dụng suốt 40 năm qua. Giá dầu giảm mạnh tác động lớn tới kinh tế và địa chính trị của nhiều nước, đặc biệt là các nước lệ thuộc nhiều vào xuất khẩu hoặc nhập khẩu dầu mỏ.

5. Fed tăng lãi suất cơ bản: Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã tăng lãi suất lần đầu tiên trong gần một thập kỷ thêm 0,25 điểm phần trăm lên 0,25-0,5%.

Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) Janet Yellen. Ảnh: AFP/TTXVN

Sự kiện này đang tác động sâu rộng tới kinh tế thế giới và ảnh hưởng mạnh mẽ đến chính sách tài chính, tiền tệ của các nước. Lãi suất tại Mỹ tăng kéo theo chi phí vay mượn bằng đồng USD cao hơn, gây khó khăn cho chính phủ cũng như doanh nghiệp các nước có xu hướng vay mượn nhiều bằng đồng bạc xanh. Các nền kinh tế mới nổi cũng sẽ đối mặt với nguy cơ dòng vốn chảy ra ngoài.

6. Khủng hoảng di cư tác động tới kinh tế-xã hội châu Âu: Làn sóng người di cư ồ ạt từ các nước Trung Đông và Bắc Phi đổ vào châu Âu đã gây ra cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ II, đặt ra các thách thức về an ninh, kinh tế và xã hội cho "lục địa già". Bên cạnh đó, cuộc khủng hoảng cũng đẩy các nước Liên minh châu Âu vào tình thế bất đồng, khó tìm được tiếng nói chung trong chính sách ứng phó.

7. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đưa đồng nhân dân tệ (NDT) vào rổ tiền tệ dự trữ quốc tế (SDR) : Quyết định này có hiệu lực từ tháng 10/2016. Động thái của IMF phản ánh tầm quan trọng ngày càng tăng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và là minh chứng cho các nỗ lực của Trung Quốc trong nhiều năm qua nhằm mở cửa thị trường vốn, đáp ứng các tiêu chí quốc tế về tài chính và thúc đẩy vai trò của thị trường trong việc quyết định giá trị của đồng NDT. Như vậy, ngoài các đồng USD, euro, bảng Anh, yen Nhật, rổ tiền tệ dự trữ quốc tế có thêm NDT.

8. Vụ gian lận khí thải của hãng Volkswagen (VW) làm rung động ngành công nghiệp ô tô: Tháng 9/2015, VW đã thừa nhận cài đặt phần mềm gian lận khí thải đối với khoảng 11 triệu ô tô lắp động cơ diesel trên toàn thế giới, sau khi bị Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) phát giác. Vụ bê bối lớn nhất trong lịch sử ô tô Đức khiến VW phải thay đổi lãnh đạo, đồng thời thiệt hại lớn về tài chính, khiến hãng có thể phải vay 20 tỷ euro để trang trải.

9. Kinh tế Trung Quốc bất ổn: Tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc trong quý III/2015 tiếp tục chậm lại khi chỉ tăng 6,9% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn mức tăng 7% trong quý II/2015.

Công nhân Trung Quốc. Ảnh: AP

Trong khi đó, Bộ Tài chính Mỹ cho hay dòng tiền rút khỏi Trung Quốc trong thời gian từ tháng 1-8/2015 đã lên tới hơn 500 tỷ USD trong bối cảnh nền kinh tế lớn thứ hai thế giới giảm tốc, thị trường chứng khoán Trung Quốc chao đảo và đồng NDT biến động mạnh sau khi nước này bất ngờ hạ giá đồng nội tệ hồi tháng 8/2015.

10. Phương Tây bỏ cấm vận Iran: Sau 11 năm đàm phán căng thẳng, ngày 14/7/2015, Iran và nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh và Đức) đã đạt được thỏa thuận hạt nhân lịch sử, theo đó Tehran hạn chế chương trình hạt nhân, đổi lại các nước sẽ dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt lên Iran. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đánh giá nền kinh tế Iran sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng đến khi các lệnh trừng phạt quốc tế được hoàn toàn dỡ bỏ.

TTXVN