'Nữ hoàng' Madonna: 30 năm vẫn như một trinh nữ

Trinh nữ ẩn dụ?

Madonna kể lại trong một cuộc phỏng vấn gần đây: “Thời điểm ấy chắc chắc tôi không phải là một trinh nữ, cũng chẳng phải dạng gái ngoan hiền nhưng tôi cực kỳ thú vị với ý tưởng bài hát. Nó vừa bóng gió, mỉa mai, châm biếm, kích động, mát mẻ. Ý tưởng hiện ra ở đây là: Làm thế nào để bạn có thể giống như một trinh nữ? Đó là một đề tài gây xáo trộn suy nghĩ và mọi người sẽ phải nói đến nó liên tục”.

Thật ra ý tưởng ban đầu của bài hát chẳng liên quan đến những ẩn ý bên trong cả. Đó là một sáng tác của đồng tác giả Billy Steinberg và Tom Kelly, trong đó Steinberg viết lời. “Đó là một mối tình đặc biệt của tôi, nó làm tôi cảm thấy tình yêu thật cao đẹp, sâu sắc, nó chữa lành mọi vết thương lòng trước đó của tôi và tôi nghĩ cần phải viết nó ra. Chỉ vậy thôi”, Steinberg nhớ lại. Lời hát được viết khi Steinberg đang lái xe đi thu hoạch nho tại vườn nhà ở thị trấn Thermal (California). Bài hát nói về một cô gái chủ động trong tình yêu, khá táo bạo, mời gọi, một kiểu hô hào tình dục không hôn thú. Giai điệu được phối trên nền nhạc pop dance tươi vui.

Madonna biểu diễn Like A Virgin trong lễ trao giải âm nhạc MTV 1984

Viết xong, cả 2 tác giả cũng chưa biết nên đưa sáng tác này cho ai hát. Trong đầu họ cũng không mường tượng sẽ là Madonna, cô nàng 25 tuổi lúc ấy mới chỉ có một album đầu tay. Billy và Tom chỉ nghĩ nên đưa cho một cô nàng nào đó, hiền dịu một chút, thơ ngây một chút. Cần nhớ bộ đôi này có nhiều sáng tác ballad cực kỳ nổi tiếng như Eternal Flame (nhóm Bangles), True Colors (Cyndi Lauper) hay Alone (nhóm Heart) và vì thế họ khá kén chọn người sẽ hát sáng tác mới nhất của mình. Nhưng với những lời lẽ khá “dị” với pop lúc ấy, hiếm ai có đủ can đảm để hát.

Cuối cùng đĩa demo Like A Virgin được gửi tới Michael Ostin, ông chủ Hãng đĩa Warner Bros. Sau khi nghe đi nghe lại, Ostin thông báo với Billy và Tom, “bài hát này sẽ nằm trong album mới của Madonna”. Lúc đó là tháng 3/1984. Michael Ostin rất thích Madonna. Album đầu tay phát hành năm 1983 tuy khá thành công nhưng vẫn làm cô bị hòa vào đám đông. Khi nghe Like A Virgin, Ostin phát hành hiện ra rằng, đây sẽ là một ca khúc đổi đời của Madonna, và nó sẽ tạo ra một xung đột trong cách thưởng thức. Khi bài hát được gửi tới Madonna, nghe xong, cô nàng 25 tuổi lúc ấy đã gật đầu ngay tắp lự. “Tôi thích nó nhưng không ngờ nó đã thay đổi tôi mãi mãi”, Madonna nhớ lại.

Như một trinh nữ

Like A Virgin được phát hành dưới dạng đĩa đơn trích từ album cùng tên vào ngày 6/11/1984 và lập tức leo lên hạng nhất của rất nhiều bảng xếp hạng. Tính đến nay, nó đã bán được riêng tại thị trường Mỹ gần 2 triệu đĩa (đĩa đơn), còn album cùng tên đã bán đến con số 21 triệu bản.

Bài hát thay đổi cuộc đời âm nhạc của Madonna từ gốc rễ, đưa cô trở thành biểu tượng của pop, biểu tượng của sự thay đổi, đấu tranh, đả phá những giá trị cũ kỹ. Khi bài hát ra đời, nhiều ông bố bà mẹ cấm con nghe Like A Virgin vì không muốn cổ súy cho kiểu tình dục không hôn thú. Nhưng giới trẻ phát hiện ra những điều thú vị trong câu hát, họ thấy hương vị thanh xuân, tuổi trẻ của mình được tôn trọng. Từ “like” (như) mang một đặc tính ẩn dụ bởi chẳng có định nghĩa nào chính xác cho một tinh thần trinh nguyên. Madonna nói rằng chữ “like” ấy như thể một sự chơi chữ và cô tự hào trở thành người tiên phong cho phong trào cởi mở yêu đương ấy giữa những năm 1980.

Nhưng cũng cần phải nhấn mạnh, sở dĩ tháng 11/1984, đĩa đơn này được chào đón mãnh liệt, bởi trước đó 2 tháng, vào ngày 14/9/1984 nó đã trở thành tiết mục sốc nhất tại lễ trao giải thưởng Video xuất sắc nhất trong năm của MTV. Lúc ấy những ông chủ MTV đang khá loay hoay với phần mở đầu chương trình. Có một vài cái tên được dự định mời mở màn nhưng phần lớn không còn trẻ. Thế rồi nhà sản xuất của Madonna đề nghị cho cô xuất hiện. Lúc ấy cô vẫn chỉ lưng chừng của tiếng tăm, vả lại, theo truyền thống của MTV VMA, người mở màn phải thật sự rất nổi tiếng. Nhưng sau khi nghe Like A Virgin, MTV đồng ý, họ đánh cược vào một cô nàng chưa nổi tiếng để tạo sự khác biệt.

Và Madonna không làm MTV thất vọng. Cô xuất hiện trên sân khấu, đứng trên một chiếc bánh kem khổng lồ, cơ thể được phủ bằng một chiếc váy cưới trắng tinh tươm và dây đeo lưng có thêm dòng chữ “Boy toy”. Sự trái khoáy ấy làm cử tọa nhốn nháo. Vừa hát, vừa nhảy, Madonna bẻ cong hình tượng “Like A Virgin” truyền thống để khắc họa nên một hình ảnh hoàn toàn mới. Cuối bài hát, cô nằm xoãi ra sân khấu và lúc này, phô bày hết cả nội y. Một chứng cuồng vừa được gọi tên.

Người quản lý truyền thông của Madonna, Liz Rosenberg, sau này nhớ lại “bài hát kết thúc, mọi người trong cánh gà đến gặp tôi và bảo đó là một thảm họa và rằng sự nghiệp của Madonna đã kết thúc trước khi bắt đầu. Ca sĩ nổi tiếng Huey Lewis còn nói rằng cô gái này sẽ không bao giờ được trở lại”. Nhưng sáng hôm sau tất cả báo chí truyền thông đều phát đi thông điệp ngược lại. Tất cả đều cho rằng sẽ chẳng còn ai nhớ tới buổi lễ trao giải ngoài phần biểu diễn của Madonna. “Madonna tách mình khỏi đám đông và trở thành độc nhất”, tờ USA Today nhận định. Rất nhanh chóng, Madonna trở thành một biểu tượng của pop và cả sex. Giới trẻ theo cô, từ thời trang, kiểu tóc và cả lối sống.

Tạp chí Rolling Stone xếp Like A Virgin vào vị trí thứ 4 trong danh sách 100 bài pop vĩ đại nhất. Kênh MTV sau cú sốc của Madonna đã thay đổi quan điểm tiếp cận công chúng, mỗi năm, cứ mỗi lần trao giải VMA, họ lại cố gắng tạo ra một scandal. Nhưng 3 thập niên qua, hình ảnh của Madonna vẫn đứng số 1 trong danh sách những cú sốc của MTV.

Ngành công nghiệp âm nhạc bắt đầu thay đổi theo Madonna và ngược lại, những nhà xã hội liên tục đả phá tư tưởng bài hát vì cho rằng bài hát này quá thô tục và đẩy thanh niên vào bước đường lầm lỡ. Những ý kiến khen chê càng làm Like A Virgin cùng Madonna thêm nổi tiếng. Đến bây giờ bài hát này vẫn còn làm nhiều người suy nghĩ. Tuy vậy, như cách Madonna giãi bày, Like A Virgin giống như một sự mời mọc các cô gái trẻ trong lần yêu đầu. Còn với những người đã trả qua thì bài hát giống như gợi lại cho họ ký ức đẹp đầu tiên.

Tháng 12/2008, khi biểu diễn tại Rome, Madonna đã hát lại bài này và nói với 60 ngàn người tham dự rằng cô hát bài này để tặng… Giáo hoàng Benedict “bởi tôi là con chiên của Chúa và tất cả chúng ta ở đây đều là con chiên của Người”.

Mới đây nữa, một nữ tu người Ý, Cristina Scuccia, người đã nổi tiếng toàn thế giới sau khi giành chiến thắng cuộc thi The Voice ở nước này, đã tung đĩa đơn đầu tay là bài cover Like A Virgin và đang gây sự chú ý. Nữ tu này giải thích: “Nếu bạn đọc lời ca khúc mà không hề bị ảnh hưởng bởi phiên bản gốc trong quá khứ, bạn sẽ nhận ra đây là một bài hát về khả năng của tình yêu: nó có thể tái sinh một con người. Giải phóng họ khỏi quá khứ. Và đó là cách mà tôi muốn diễn tả nó”.

30 năm qua, Like A Virgin chưa bao giờ được ngừng thảo luận.

Nguyên Minh
Thể thao & Văn hóa Cuối tuần