Leon Lê: Bình minh đến sau cú ngã

(lienminhbng.org) - Ngay sau khi chiếm lĩnh 3 giải thưởng quan trọng nhất của LHP ngắn trực tuyến Việt Nam - quốc tế YxineFF 2013 (Phim hay nhất và Đạo diễn phim xuất sắc nhất hạng mục Phim tranh giải quốc tế, Phim hay nhất về đề tài đồng tính, song tính và chuyển giới), bộ phim Dawn (Bình minh) của đạo diễn Việt kiều Leon Lê lại vừa được chọn tham gia LHP Melbourne sẽ diễn ra từ ngày 14-25/2012. Bình minh của điện ảnh đã thực sự đến với chàng trai mê cải lương, diễn viên người Việt duy nhất của sân khấu Broadway New York và lần đầu tiên đi theo tiếng gọi của nghệ thuật thứ bảy?

Chiến thắng của kẻ phạm quy

Thực tế thì suýt nữa Bình minh không có tên trong danh sách phim dự thi YxineFF năm nay, nó gần như là bộ phim gửi tới muộn nhất, khi thời hạn gửi phim dự thi đã hết. Nhưng chất lượng của Dawn đã buộc ban tổ chức phải “phạm quy”, và họ đã không nhầm.

Bình minh (*) chỉ dài không đầy 10 phút. Từ phút đầu tiên đến những giây cuối cùng, bộ phim dồn dập đưa người xem đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác với câu chuyện rất đời thường nhưng ẩn chứa những khía cạnh của xã hội Mỹ đương đại: định kiến về chủng tộc, giới tính/tình dục. Tiết tấu phim nhanh và thăng giáng bất ngờ theo phong cách “rất Hollywood” được chuyển tải một cách giản dị bằng những hình ảnh, âm thanh đạt chuẩn về độ chuyên nghiệp của một ê-kíp thực hiện từ quay, dựng đến bối cảnh, đạo cụ…, bằng diễn xuất xuất sắc của các diễn viên tham gia. Bình minh cùng với một ứng cử viên nặng ký khác là 16:30 của Trần Dũng Thanh Huy đã đưa các giám khảo vào sự lựa chọn khó khăn nhưng cuối cùng, Bình minh đã thuyết phục được toàn bộ ban giám khảo gồm đạo diễn Phan Đăng Di, diễn viên Đỗ Hải Yến, nhà sản xuất phim Trần Thị Bích Ngọc, quay phim K’Linh, nhà phê bình văn học Cao Việt Dũng.

Leon Lê có vai diễn trong vở nhạc kịch Spider Man, anh là diễn viên gốc Việt duy nhất trên sân khấu Broadway trong vòng 10 năm trở lại đây

Bộ phim này được Leon quay từ hơn một năm trước và vứt xó vì những gì quay xong không như tưởng tượng ban đầu của anh về câu chuyện mình sẽ kể. Miệt mài với công việc diễn viên, đi thi tuyển để có vai diễn, đi du lịch, Leon gần như quên đi những đoạn phim đã quay và câu chuyện nhỏ anh ấp ủ. Cho đến khi bị chấn thương nặng khi biểu diễn trong vở nhạc kịch Spider Man phải nghỉ ngơi hoàn toàn, Leon mới nhớ ra bộ phim đang làm dở và bắt đầu công việc dựng phim với chiếc máy tính Macbook pro. Bình minh đến YxineFF khi thời hạn nhận phim đã kết thúc 2 ngày. Tuy nhiên, phim vẫn được chào đón sau khi đích thân giám đốc tiệc phim này, Marcus Mạnh Cường Vũ, xem nó qua sự giới thiệu của một người bạn. Theo Marcus thì Bình minh nên được đặc cách tham gia dù đã hết hạn đăng ký, nếu không thì sẽ phí mất một bộ phim tốt. Bản thân Leon Lê không thật tự tin với phim mình làm, bởi khi xem các bộ phim dự thi năm nay, anh thấy có quá nhiều phim tốt. Giành được tới 3 giải thưởng, trong đó có 2 giải quan trọng nhất là một bất ngờ ngoài sức tưởng tượng của Leon.

Nhưng với những người biết Leon thì những giải thưởng này không quá bất ngờ. Bởi Leon là kẻ rất tham lam với các bộ môn nghệ thuật. Anh muốn học để làm được nhiều việc với một sự cẩn trọng và bài bản sẵn có của một diễn viên kịch Broadway chuyên về nhảy múa cộng thêm một tâm hồn nhạy cảm và óc quan sát rất tỉ mỉ. Có thể nói, Bình minh đã đưa một Leon khác “ra ánh sáng”: đạo diễn phim.

Cải lương - điểm bắt đầu và kết thúc

Trên lễ trao giải YxineFF, Leon Lê được giới thiệu là vũ công của sân khấu nhạc kịch Broadway, hiện sống và làm việc tại New York. Nhưng những thông tin về Leon Lê không chỉ ngắn gọn như vậy. Leon Lê (tên đầy đủ là Leon Quang Lê) không xa lạ với làng nghệ thuật TP.HCM. Trước khi có vai diễn “anh lao công” trong bộ phim ca nhạc Những nụ hôn rực rỡ, vai Kevin trong phim ca nhạc truyền hình Cho một tình yêu hay những vai khác trong các phim Thẩm mỹ viện, Khát vọng Thăng Long…, Leon đã là bạn của nhiều nghệ sĩ thuộc đủ các lĩnh vực, từ phim ảnh, ca nhạc, nhảy múa, sân khấu đến cải lương. Cải lương chính là lý do đưa Leon từ Mỹ trở về Việt Nam lần đầu tiên vào năm 2008 chứ không phải phim ảnh, truyền hình. Tình yêu với cải lương trong Leon rất mãnh liệt. Nếu không di cư sang Mỹ cùng gia đình, có lẽ Leon đã trở thành nghệ sĩ cải lương. Từ nhỏ anh đã mê mẩn việc diễn xuất và các vở cải lương. Thần tượng của anh là những tên tuổi của sân khấu cải lương như Thanh Nga, Kim Cương, Bạch Tuyết, Ngọc Giàu… Hồi đó, thằng bé Leon 7 tuổi bị nhấc ra khỏi giấc mơ cải lương để đặt chân đến đất nước xa lạ đã rất đau khổ, mang theo bao nhiêu cuốn băng cassette để không xa rời giấc mơ của mình. Trở thành nghệ sĩ trên sân khấu Broadway là việc “cực chẳng đã” với Leon khi anh hiểu ra rằng không thể trở thành nghệ sĩ cải lương trên đất Mỹ, và đằng nào cũng là biểu diễn, là nhảy múa thì thôi đi học nhạc kịch cũng được! Gần 30 năm trôi qua kể từ khi rời Việt Nam, thùng băng cassette cải lương của anh vẫn nguyên vẹn sau nhiều lần thay đổi chỗ ở.

Năm 2008, Leon tưởng như đã chạm vào giấc mơ cải lương của mình khi trở về Việt Nam, nhưng mọi chuyện không đơn giản như anh nghĩ. Say sưa đi xem cải lương ở khắp các địa điểm có sân khấu cho môn nghệ thuật này, đã thuộc nằm lòng cách ngồi trong rạp xem thế nào để không bị muỗi đốt và chuột chạy qua chân, Leon từng có cảm giác như bị ai đó đánh rất mạnh để mình tỉnh dậy khỏi giấc mơ đẹp đẽ. Anh chưa hề nghĩ rằng cải lương lại thất thế đến vậy trên chính quê hương của môn nghệ thuật này và lại thêm một niềm trăn trở, làm thế nào để có những vở cải lương ăn khách, kéo khán giả trở lại rạp như ngày xưa. Và anh lại thêm một lần bị đánh cho tỉnh khi đang mơ, khi đem kịch bản cải lương của mình đưa cho một vị chức sắc của ngành sân khấu và câu đầu tiên người đó hỏi anh là: “Cậu có bao nhiêu tiền?”. Rồi những chuyện hậu trường của ngành sân khấu cứ thế dần dần phơi bày trước mắt Leon, khiến anh thay đổi suy nghĩ và tìm con đường khác để nuôi giấc mơ lớn nhất đời mình…

Mấy năm trước Leon từng nói bâng quơ với những người bạn của mình rằng: “Ở Việt Nam làm phim rẻ quá, chỉ 500 ngàn đô là làm được phim rồi. 500 ngàn thì mình có thể kiếm được bằng việc diễn kịch, làm phim quảng cáo…”. Có lẽ Leon đã để dành đủ số tiền để làm phim cho mình, một bộ phim về… cải lương, anh mới khoe là kịch bản sắp xong rồi. Leon bảo rằng: Thời buổi này không biết làm phim về cải lương thì có ai xem không. Dù biết là châu chấu đá xe nhưng mình vẫn phải hy vọng. Thế giới cũng có nhiều bộ phim nói về các đề tài không hot nhưng vẫn ăn khách vì được làm hay. Nhưng trước tiên, anh sẽ quay một bộ phim ngắn khác có tên là The Letter ở TP.HCM và có thể sẽ nhận lời đóng 1-2 bộ phim chiếu rạp, đồng thời cũng đang phân vân trước lời mời làm đạo diễn cho một bộ phim khác. Liệu giải thưởng YxineFF có phải sự kiện mở màn cho những thành công của Leon Lê trong lĩnh vực điện ảnh?

(*) Có thể xem phim Bình minh của Leon Le tại http://www.yxineff.com/film/dawn-2012/.

Dương Vân Anh
Thể thao & Văn hóa Cuối tuần