Hé lộ cuộc 'lột xác' của Van Gogh

(lienminhbng.org) - 2 năm sống ở Paris (1886-1888), danh họa Hà Lan Van Gogh đã thay đổi triệt để phong cách nghệ thuật của mình, nhất là cách sử dụng màu sắc. Triển lãm tranh Van Gogh tại phòng tranh Eykyn Maclean ở London đã làm rõ được thay đổi này.

Chỉ vài năm trước đó, khi sống ở quê hương Hà Lan, Van Gogh đã vẽ những bức tranh ảm đạm về cuộc sống nông thôn, như những nhân vật gầy hốc hác trong bức tranh The Potato Eaters (Những người ăn khoai). Tuy nhiên, thời gian sống ở Pháp, Van Gogh đã cho ra đời những bức tranh có màu sắc rực rỡ, điển hình là loạt tranh Sunflowers (Hoa hướng dương). 

“Sáng sủa đến kinh ngạc”

Trong suốt hơn 1 thế kỷ qua, các chuyên gia nghệ thuật không ngừng tìm hiểu: Van Gogh của The Potato Eaters đã trở thành Van Gogh của Sunflowers như thế nào?

Triển lãm nhỏ, nhưng đa dạng, mang tên Van Gogh In Paris, vừa được khai mạc tại phòng tranh Eykyn Maclean ở London, hy vọng sẽ làm sáng tỏ vấn đề này. Triển lãm tập trung vào thời kì 2 năm, 1886 - 1888, khi Van Gogh sống cùng anh trai Theo, một nhà buôn nghệ thuật, trong một căn hộ ở Paris.

Chủ phòng tranh Eykyn Maclean là Nicholas Maclean và Chris Eykyn. 2 người từng làm việc tại hãng đấu giá Christie’s. Tại triển lãm, họ trưng bày một số tranh Van Gogh vẽ ở Paris cùng tranh của một số bạn bè và người cùng thời ông.

“Tôi nghĩ đây là thời kỳ then chốt trong lịch sử nghệ thuật và Van Gogh là họa sĩ theo chủ nghĩa biểu hiện vĩ đại nhất trong thời kỳ đó” - Maclean nói.

Tâm điểm của triển lãm là bức chân dung tự họa mà Van Gogh vẽ ở Paris hồi cuối năm 1886. Lúc đó Van Gogh 33 tuổi, trông ông không hề có biểu hiện gì của căn bệnh tâm thần mắc phải sau này.

Mặc dù thời gian sống ở Paris, Van Gogh luôn trong tình trạng bất an: Không có tiền, đau khổ về chuyện yêu đương và có mối quan hệ căng thẳng với anh trai, ông vẫn vẽ nhiều bức tranh sáng sủa đến kinh ngạc. Chẳng hạn như những bức tranh tĩnh vật vẽ hoa mà ông cho ra đời năm 1887 và bức tranh màu nước vẽ thành lũy của Paris.

Ảnh hưởng của chủ nghĩa ấn tượng

Tranh của Van Gogh thể hiện rõ sức ảnh hưởng của các họa sĩ ấn tượng. Năm 1886, Paris tổ chức triển lãm tranh ấn tượng lần thứ 8 và đây là lần đầu tiên Van Gogh được chiêm ngưỡng họa phẩm của các họa sĩ nổi tiếng như Claude Monet và Camille Pissarro. Triển lãm ở phòng tranh Eykyn Maclean cũng trưng bày tranh của 2 họa sĩ này, trong đó có bức tranh phong cảnh Monet vẽ năm 1886.

Van Gogh cảm thấy gần gũi với thế hệ nghệ sĩ trẻ hơn và ông chịu ảnh hưởng của họ rất rõ. Tại phòng tranh Eykyn Maclean, khách tham quan được ngắm những bức tranh do bạn bè của Van Gogh vẽ năm 1886 và 1888, trong đó có bức tranh vẽ dòng sông của Paul Signac, tranh phong cảnh của Emil Bernard (ông là một trong số ít người tham dự đám tang của Van Gogh).

Tháng 2/1888, Van Gogh rời Paris tới Arles, miền Nam nước Pháp, với hy vọng tránh được thời tiết ảm đạm của Paris và lấy được cảm hứng sáng tác với ánh nắng của miền Nam. Tại ngôi nhà mới của mình, Van Gogh viết thư cho anh trai, nói rằng ông chẳng học hỏi được bất cứ điều gì ở thủ đô Paris.

Nhưng khi xem những bức tranh đầy màu sắc và sáng tạo của bạn bè ông treo trong triển lãm, cùng những bức tranh in Nhật Bản mà Van Gogh sưu tầm thời gian ông sống ở Paris, khách tham quan sẽ nhận thấy rõ thành phố này đã ảnh hưởng tới phong cách vẽ của ông như thế nào.

“2 năm sống ở Paris là thời điểm then chốt để tạo nên một Van Gogh sau này” - Maclean khẳng định.

VIỆT LÂM
Thể thao & Văn hóa