"Làn sóng xanh" & làn sóng ngầm

(TT&VH Cuối tuần) - Giải thưởng Làn sóng xanh chuẩn bị đánh dấu sinh nhật lần thứ 15, một cột mốc quan trọng, vào Lễ trao giải Làn sóng xanh 2011 sẽ diễn ra vào tối thứ Hai tuần tới, 5/12, tại sân khấu Lan Anh, TP.HCM. TT&VH Cuối tuần xin giới thiệu bài viết của một bạn đọc vốn là một fan trung thành của chương trình này vừa gửi về cho chúng tôi.

Đến tuổi 15, tuy đã có nhiều thay đổi qua từng năm để thích nghi với sự biến đổi của đời sống âm nhạc đại chúng, nhưng Làn sóng xanh (LSX) cũng không tránh được tình trạng “rơi tự do” bởi những bất cập đến từ chủ quan lẫn khách quan. Và trong LSX nay dường như đang mang trong nó một làn sóng ngầm và chứa đựng nguy cơ… bị nuốt chửng?

Sóng ngầm và 15 năm ấy

Ca sĩ Trà My Idol tại giải thưởng LSX 2008. Năm ấy cô cùng Hoàng Hải đoạt giải Ca sĩ triển vọng. Và cũng trong danh sách đề cử năm ấy có cả cái tên Minh Hằng nhưng sau đó cô đã ra về tay trắng. Ba năm sau, tại LSX 2011 sắp tới, cái tên Minh Hằng và Ngô Kiến Huy được đồn thổi sẽ là 2 cái tên nóng nhất của giải Triển vọng năm nay.

Ở giai đoạn trong mơ của nhạc Việt, 1997 - 2000, LSX thực sự đã cộng hưởng tất cả những gì đỉnh điểm nhất hoàn toàn theo nghĩa đen và bóng. Những gương mặt Top, sự ra đời những bài Hit trong bảng xếp hạng mỗi tuần luôn là tâm điểm thu hút hàng triệu thính giả khắp nơi theo dõi LSX hàng tuần lúc 7h sáng Chủ nhật trên FM 99,9 Mhz. Những ca sĩ, nhạc sĩ của bảng Top Ten được bình chọn xếp hạng hoàn toàn do khán thính giả thực sự yêu thích bình chọn. Tuy nhiên, không thể phủ nhận vai trò của truyền thông với thành công của giải thưởng này bởi những bài viết sâu sắc, những nhận định chân thành, công tâm…, tất cả đều vì nền nhạc trẻ Việt Nam. Những ca sĩ lọt vào “bảng phong thần” LSX thời kỳ này đã khẳng định tên tuổi, đẳng cấp và vị trí có thể nói là đến giờ vẫn chưa có người thay thế.

Từ 2001, biểu đồ kế LSX tiếp tục đo nhiệt nhạc Việt và bắt đầu có dấu hiệu chuyển động về “cơ học” với tác động của “công nghệ lăng-xê” và xu hướng thị trường hóa âm nhạc. Kéo theo đó là những hệ lụy tất yếu. Những tạp chí về âm nhạc xuất hiện nhiều hơn, những bài viết về âm nhạc chiếm nhiều diện tích hơn trên trang văn hóa văn nghệ của các báo, nhạc trẻ được phát nhiều hơn trên ti vi, radio. Và nhiều gương mặt trẻ tấn công mạnh mẽ vào “bảng phong thần” LSX qua sự thao túng của các ông bầu với đủ chiêu thức khác nhau. Sự lớn mạnh của internet hỗ trợ đắc lực cho sự ra đời của những Fans Club luôn sẵn sàng tiền hô hậu ủng một cách khác thường cho ngôi sao của họ, và chính họ đã thao túng những lá phiếu bình chọn.

Chưa hết, LSX thời kỳ này cũng bắt đầu bị ảnh hưởng từ một số nhân vật hoạt động trong ngành truyền thông nhưng lại thò tay sang cả giới quản lý ca sĩ. Cái bắt tay, dàn xếp giữa một số nhà báo với ông bầu ca sĩ đã tạo nên những “cơn bão” thổi phồng, tô vẽ hình ảnh ca sĩ trên mạng lưới truyền thông, góp sức đưa vào Top Ten một vài gương mặt “vênh” toàn diện so với trước đó. Những ca khúc mang nặng tính “đặt hàng” của các ông bầu dần xuất hiện trên bảng phong thần. Điều này cũng lý giải vì sao những khán giả trung thành, tin tưởng gần như tuyệt đối vào kết quả xếp hạng của LSX thời kỳ đầu, giờ bắt đầu phai nhạt niềm tin, thậm chí nghi ngờ. Chiếc nhiệt kế LSX bắt đầu chuyển sang đo thị trường với một tiêu chí khác, ma lực của làn sóng này với công chúng cũng nhạt dần. Đó là giai đoạn 2001 - 2005.

Vì ít còn thấy giá trị thực của bảng xếp hạng nên BTC giải thưởng này vẻ như chấp nhận “dĩ hòa vi quý” số lượng phiếu bình chọn giữa lực lượng Fans Club (BTC phải chấp nhận) với khán thính giả nghe đài thực sự bằng cách đưa thêm giải Ca sĩ triển vọng LSX do báo giới bình chọn. Thêm giải thưởng này không chỉ làm phong phú hơn cho các hạng mục của LSX mà còn để chuẩn bị lực lượng kế cận cho Top Ten năm tới. Tuy chưa đoạt giải chính thức nhưng được nhận giải Ca sĩ triển vọng LSX xem như cũng là một chiến thắng nho nhỏ, thành bàn đạp cho việc chính thức vào Top ở thì tương lai gần. Bởi vậy, giờ đây, ở LSX không chỉ có cuộc đua vào Top Ten mà còn có cuộc đua Triển vọng Top Ten nữa - và ở cuộc đua mới này, quyền quyết định thuộc về các nhà báo. Vậy là có thêm một nhân vật nữa can thiệp vào kết quả của LSX.

Và cũng từ đây, người ta chứng kiến, ngoài cuộc đua ngầm giữa các Fans Club, còn có một cuộc đua khác, ngấm ngầm nhưng khá quyết liệt giữa các nhà cầm cân nảy mực mới, mà biểu hiện của nó là những cuộc tranh cãi nảy lửa và tô vẽ hình tượng hay hạ bệ đối thủ trên truyền thông, tạo những chiến lược ngầm để vận động hành lang ngay từ vòng loại của giải thưởng… Từng có mùa LSX nổi sóng bởi cuộc so kè tưởng bất phân thắng bại giữa quán quân Vietnam Idol và một Idol khác có đại gia chống lưng. Giờ chót, quán quân Vietnam Idol tưởng chắc phần thắng về mọi mặt nhưng đành chịu thất thủ trước thế mạnh ngầm của Idol kia. Điều đáng nói ở đây là, sau khi đoạt giải thưởng triển vọng thì Idol cũng mất hút trên thị trường âm nhạc. Điều đó cho thấy thế lực ngầm dù thao túng được giải thưởng nhưng không thể thao túng được tình cảm của khán giả!

Sóng ngầm ở sinh nhật 15

Mùa giải thưởng LSX năm nay lại đến trong sự khát khao nguyên vẹn của các ứng cử viên và sự… thờ ơ của người yêu nhạc. Nhiều cuộc bàn tán được thiết lập trên các trang mạng xã hội, trong đó rôm rả nhất lại chính là diễn đàn của “xóm nhà báo”. Họ đặt ra dấu hỏi với trường hợp đặc cách nêu tên Đàm Vĩnh Hưng ở bảng Ca sĩ của năm và cho rằng lý do BTC đưa ra “do phiếu bầu của những nam ca sĩ trong hạng mục này có số phiếu quá thấp so với Đàm Vĩnh Hưng” là không thỏa đáng. Họ đặt ra dấu hỏi về bảng đề cử giải Triển vọng - giải thưởng do chính các nhà báo bầu - khi ở đó xuất hiện những gương mặt dính scandal cả trên sân khấu lẫn ngoài đời mà theo điều lệ của giải thì những “đối tượng” này không thuộc diện được “xét duyệt”. Điển hình là một nữ ca sĩ đứng trước án phạt của Cục Nghệ thuật biểu diễn sau scandal “quần ren” và một nam ca sĩ đi hát nhiều năm nhưng tên tuổi vẫn lẹt đẹt mới bị phanh phui vụ có con với một cô gái… Và quyết liệt hơn là cuộc tranh giành gay cấn giữa các gương mặt ứng cử giải Triển vọng năm nay. Nghe đâu những cuộc vận động lá phiếu diễn ra rầm rộ, ráo riết từ kín đáo đến công khai trong giới phóng viên trước “giờ G”. Người ta rỉ tai nhau, nhắn tin cho nhau và nghe đồn có cả những lá phiếu được quy đổi trị giá bằng… tiền. Phiếu cho ca sĩ X. 2 triệu, cho ca sĩ Y. 1 triệu… Lời đồn này thực hư thế nào ai cũng nôn nao muốn biết nhưng chỉ có thể biết vào đêm 5/12 này.

Nguyện vọng của những người bất bình với làn sóng ngầm này là mong muốn BTC giải công khai số phiếu cho tất cả các ứng cử viên và thậm chí cả tên người bầu chọn với hy vọng giải thưởng Triển vọng sẽ được trao cho người thực sự có triển vọng chứ không phải người… nhiều tiền! Còn những người trót nặng lòng với LSX - như cá nhân người viết bài - thì luôn luôn mong mỏi, ở sinh nhật lần thứ 15, được BTC hứa hẹn sẽ là một “Festival hoành tráng”, LSX sẽ không bị làn sóng ngầm nuốt chửng.

Đỗ Minh Hùng (TP.HCM)