Nhà văn Nguyễn Quang Sáng 80 năm vẫn nhậu tốt

(TT&VH) - Tác giả Chiếc lược ngà là người quảng giao. Nếu nói cường điệu một chút, ông quen cả Sài Gòn và quen một nửa Việt Nam. Vì sao Nguyễn Quang Sáng quen biết nhiều người đến vậy? Xin thưa, đầu tiên vì ông là nhà văn có nhiều tác phẩm được người đọc yêu thích. Lý do quan trọng khác không kém là ông rất chịu chơi - hiểu theo nghĩa tửu lượng của ông rất khá và siêng nhậu.

Người ta viết về ông nhiều rồi, tôi chỉ chỉ dám viết thêm một khía cạnh bên lề văn chương của ông già Nam Bộ phóng khoáng này.

Thách nhau viết truyện về “bia ôm”

Người Nam bộ có thói quen trước khi bàn công việc hãy uống với nhau vài ly cái đã. Nhà văn Nguyễn Quang Sáng là người như thế. Trong nhiều lần có việc phỏng vấn ông, câu đầu tiên ông nói với tôi: “Mày làm với tao vài ly cái đã”. Sau vài ly, câu chuyện cứ thế “vào đề”, người cần hỏi không cần hỏi nữa...

Nguyễn Quang Sáng nhiều lần nói ông tìm đề tài, chi tiết truyện trong quán nhậu. Vì khi nhậu, người ta mở lòng hơn và nói nhiều chuyện bình thường ít đề cập. Nguyễn Quang Sáng đi nhậu tức là đi thực tế.

Nhà văn Nguyễn Quang Sáng

Nhà văn Đoàn Thạch Biền trong một lần vui miệng, kể rằng ông từng đi “thực tế” với ông Sáng. Trong cuộc này, mấy ông nhà văn “thách” nhau ai viết được truyện “bia ôm” hay hơn. Kết quả, Nguyễn Quang Sáng có truyện Con ma da được người đọc đón nhận. Bản thân Đoàn Thạch Biền bái phục “bố già” Nguyễn Quang Sáng về truyện ngắn này.

Quan niệm uống rượu của Nguyễn Quang Sáng được chính ông “thi hóa” thành thơ. Năm 2007, NXB Văn học và Hội Nhà văn TP.HCM xuất bản Sài Gòn thơ - tuyển thơ có mặt nhiều… nhà văn. Nguyễn Quang Sáng đóng góp bài thơ Rượu với mấy câu ngắn gọn như tuyên ngôn: “Trong mâm rượu/ Nếu nói xấu người vắng mặt/ Rượu sẽ thành thuốc độc/ Trong mâm rượu/ Nhắc, nhớ người vắng mặt/ Rượu sẽ ngọt ngào nước thánh/ Ta rót vào hồn nỗi nhớ thương”.

Trong nhiều lần hầu rượu “bố già”, tôi chưa thấy Nguyễn Quang Sáng “nói xấu” ai bao giờ. Có chăng là những lớp đàn em, hậu sinh như tôi có hỏi về điều gì đó thì “bố già” trả lời. Nhưng Nguyễn Quang Sáng đều dặn: “Chuyện bàn rượu thôi nghe mày, không có viết báo à nghen! Chuyện nhậu chơi, tao không chịu trách nhiệm”.

Để ngày nào cũng có thể lai rai, nhà văn Nguyễn Quang Sáng có bí quyết riêng. Bí quyết vừa mới tiếc lộ bên trên là khi nhậu không “nói xấu người vắng mặt”. Bí quyết thứ hai, là sáng nào, “bố già” cũng được vợ “tẩm bổ” cho một chén chè đậu xanh nhưng… không đường. Nhà văn tiết lộ: “Cái món này nó giúp lọc bớt chất độc trong cơ thể. Có vậy tao mới lai rai hoài được”.

Sợ viết hồi ký

Năm 2010, “bố già” bán căn nhà chung cư trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Q.1, TP.HCM dọn về Q.7. Nhà Q.7 to đẹp hơn, đàng hoàng hơn nhà Q.1 nhưng dường như ở Q.7 nhà văn bị “trở ngại” hơn trong việc đi nhậu. Khi còn ở Q.1, thỉnh thoảng tôi gặp ông đi bộ liêu xiêu trên vỉa hè. Những lần đó, tôi tấp xe vô chở ông về nhà. Vốn tính tôi hay thích đùa, chở ông về nhà xong tôi tỉnh bơ “đòi tiền xe ôm”. Tưởng “bố già” say, nhưng lần nào ông cũng trả lời: “Cái mặt mày… Chiều mai đến nhà chở tao ra quán trả tiền xe ôm cho mày bằng… rượu”.

Nhưng thời gian không “sợ” ai hết, kể cả “bố già” Nguyễn Quang Sáng. Nhiều người đọc chờ đợi ông viết hồi ký. Hỏi ông, ông nói không viết, vì viết hồi ký dễ chủ quan “cái gì thuộc về mình đều tốt cả”. Ừ nhỉ, đã là con người không ai có thể “thập toàn”. Nhiều khi viết hồi ký còn “say” hơn cả say rượu thì thật… nguy hiểm. Nguyễn Quang Sáng không viết hồi ký vì lẽ đó.

Tuy nhiên, hồi ức về ông vẫn luôn hiện diện trong bạn bè. Nhà báo Trần Thanh Phương tập hợp cả một cuốn sách Nguyễn Quang Sáng với bạn bè (NXB Tổng hợp TP.HCM 2010) dày 350 trang gồm những bài viết của bạn bè về ông. Trong số những tác giả của Nguyễn Quang Sáng với bạn bè, có rất nhiều người vừa là bạn văn, vừa là bạn rượu của ông. Có lẽ, sau chén rượu “ngọt ngào nước thánh” với Nguyễn Quang Sáng, là cái tình đọng lại để “ta rót vào hồn nỗi nhớ thương”.

Nguyễn Quang Sáng sinh năm 1932, năm 2011 ông tròn 80 tính theo tuổi “mụ”. Khi kết thúc những dòng này về ông, tôi điện thoại hỏi thăm sức khỏe “bố già”. Đầu dây bên kia ông nói: “Tao vẫn lai rai tốt”. 80 tuổi nhà văn Nguyễn Quang Sáng vẫn nhậu đều đều. Ông nhậu như đi thực tế dù có thể tuổi cao không viết nữa. Hơn thế, ông nhậu vì bạn bè yêu mến ông và ông yêu mến họ.

Trần Hoàng Nhân