Bài 1: Mổ xẻ bài 'mổ xẻ' của nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9

(lienminhbng.org) - LTS: Trước hết, chúng tôi rất mong nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 cảm thông vì đã “mổ xẻ” bài của ông, dù rằng ông không muốn nói đến chuyện cũ. Lý do vì bài nhận định của nhạc sĩ về các sao Việt rất nhiều người đã đọc, đã hiểu nó. Chúng tôi chỉ muốn lấy làm một ví dụ chứ không hề có ý đem chuyện cũ ra để bình phẩm.

Bao giờ thì showbiz Việt có một không khí phê bình đúng nghĩa với sự thẳng thắn của người phê bình và sự cởi mở thoải mái của người được phê bình? Nó cần những điều kiện nào?

Xin thông qua việc mổ xẻ bài “Nguyễn Ánh 9 mổ xẻ Thanh Lam, Đàm Vĩnh Hưng, Hà Hồ” để phần nào nói lên điều này.

Một buổi tọa đàm về Lý luận phê bình âm nhạc của 3 Hội Âm nhạc: Hà Nội, TP.HCM và Huế

Những nhận định dũng cảm, chính xác, vô tư

Rất nhiều ý kiến phản hồi trên các trang web cũng đồng tình với nhận xét của ông.

Ca sĩ Ánh Tuyết khi được hỏi cũng cho rằng: “Nguyễn Ánh 9 là người có thâm niên nghề nghiệp, có uy tín và là một nhạc sĩ nổi tiếng, những lời nhận xét của ông theo tôi là hoàn toàn chính xác”.

Tuy nhiên, cũng cần nói thêm rằng, hiện nay một số nhạc sĩ, ca sĩ khác cũng nhìn thấy điều đó, nhưng không ai dám nói ra. Cái đáng quý của nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 là dũng cảm nói ra sự thật với mong muốn các ca sĩ được hoàn hảo hơn. Một sự chia sẻ thẳng thắn, vô tư. Đó cũng là yếu tố quan trọng trong phê bình âm nhạc, nhất là ở thời điểm như hiện nay.

Trong bối cảnh mà người được phê bình thường nhảy dựng lên phản kháng, có khi có những lời lẽ thóa mạ người phê bình, việc làm của nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 là vô cùng có ý nghĩa. Và những lời nhận định của ông như một quả bom nổ trên bầu trời showbiz cũng là điều dễ hiểu.

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ VN cho rằng: “Những nhận xét của người nhạc sĩ lớn tuổi và có nhiều kinh nghiệm như Nguyễn Ánh 9 là chân thành, nghiêm túc, có nhiều trăn trở với đời sống âm nhạc đất nước, và bất cứ nghệ sĩ nào, nhất là với thế hệ đi sau, thì những lời nhận xét ấy là đóng góp đáng ghi nhận” (Theo VTC News).

Vì sao người tiếp nhận phê bình “xù lông nhím”?

Thật ra khi có người “chê”, đa số ai cũng có cảm giác không vui, sự phản ứng có người tức thời, nóng nảy, dẫn đến thiếu kiềm chế, cũng có người bình tâm và cám ơn những lời “chê” đó, có người im lặng.

Tuy nhiên ở góc độ người phê bình, cần sự công bằng, khách quan. Cần nêu những cái hay và những cái chưa hay và quan trọng là phải chính xác. Nếu làm được điều đó, người tiếp nhận phê bình dù không thích nhưng vẫn phải chấp nhận, không thể phản kháng.

Xét ở góc độ này thì bài “mổ xẻ” của nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9, trong một số trường hợp còn thiếu vế nêu những cái hay của từng ca sĩ. Bởi thế mà sau đó ông nói thêm khi phát biểu trên báo Tuổi trẻ: “Thanh Lam, Đàm Vĩnh Hưng, Mỹ Tâm, Hồ Ngọc Hà… hay bất kỳ ca sĩ thành danh nào khác đều có khả năng thực lực riêng, có một hướng đi và chỗ đứng riêng. Quan trọng nữa là mỗi ca sĩ sẽ đáp ứng được nhu cầu của một bộ phận công chúng mến mộ mình. Chính nét riêng của từng ca sĩ mới hình thành được một nền ca nhạc phong phú, đa dạng, phục vụ đông đảo đối tượng công chúng”.

Nếu trong bài nhận định của ông, bên cạnh nhược điểm của ca sĩ có thêm phần ưu điểm, thành quả của họ, có lẽ bài nhận định sẽ tuyệt vời hơn.

Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn thông cảm cho nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9, vì đây là một bài trả lời phỏng vấn, trong đó đề cập đến khá nhiều chuyện, nhiều nhân vật.

Việc lấy lời người trả lời phỏng vấn để đặt title cho bài cũng ảnh hưởng không nhỏ đến sự phản kháng của người tiếp nhận. Xu hướng chung của các báo mạng là gây sốc nên những cái title như: Nguyễn Ánh 9: Đàm Vĩnh Hưng chỉ xứng là ca sĩ loại C hát lót, hoặc Thanh Lam hát “Cô đơn” còn thua ca sĩ nghiệp dư… Điều này gần như phủ nhận những thành tựu của nghệ sĩ, nhấn mạnh vào khuyết điểm của họ và dễ gây cho nghệ sĩ tâm lý cho rằng đây là sự moi móc, hạ bệ… hệ quả là đã làm những cái đầu dễ “bốc hỏa” dẫn đến thiếu kiềm chế.

Nói như thế để thấy rằng, những người làm công tác truyền thông điệp từ người phê bình đến người tiếp nhận cũng vô cùng quan trọng. Cả 2 lực lượng: phê bình và tiếp nhận phê bình (có trường hợp có cả lực lượng truyền thông) cần có sự “nhường nhịn, tiết chế” nếu chúng ta thật sự muốn xây dựng một không khí phê bình âm nhạc cởi mở, thoải mái.

Bài 2: Sự “phản kháng” của người được phê bình