Những câu hỏi đằng sau vụ xét xử cựu Thủ tướng Thái Lan Yingluck

(lienminhbng.org) - Một diễn biến bất ngờ đã xảy ra vào ngày 25/8 với việc cựu Thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra bí mật rời khỏi đất nước trước khi phiên tòa tuyên án bà diễn ra. Điều này dấy lên nhiều câu hỏi về điều gì đang xảy ra trong chính trường Thái Lan và tương lai chính sự của quốc gia này sẽ đi tới đâu. Hiện tại phiên toàn tuyên án bà Yingluck Shinawatra đã được trì hoãn và lùi đến ngày 27/9.

• Cựu Thủ tướng Thái Lan Yingluck bị truy nã, lật lại bê bối tham nhũng trợ giá gạo
• Cựu Thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra có thể đã trốn sang Ả rập
• Cựu Thủ tướng Thái Lan Yingluck bị cáo buộc gây thất thoát 250 tỷ baht

Dưới đây là những thắc mắc then chốt về tình hình hiện tại ở Thái Lan do phóng viên đài BBC (Anh) tổng hợp và giải đáp.

Điều gì khiến bà Yingluck bị truy tố?

Cựu Thủ tướng Thái Lan Yingluck đã bị khởi tố bởi sự lơ là, về cơ bản là bà đã bất lực trong việc ngăn chặn thiệt hại và tham nhũng trong chương trình trợ cấp giá gạo được tiến hành dưới thời gian bà giữ vị trí lãnh đạo đất nước.

Nếu bị xác nhận là phạm tội, bà Yingluck có thể phải đối mặt với bản án 10 năm trong tù. Chính phủ của bà Yingluck đã bị lật đổ bởi quân đội Thái Lan và bà bị phế truất trong năm 2014.

Bà Yingluck khẳng định vụ việc này liên quan tới chính trị

Bà Yingluck được bầu làm Thủ tướng trong năm 2011 và là em gái của cựu Thủ tướng lưu vong Thaksin Shinawatra. Cuộc đảo chính năm 2006 do quân đội Thái Lan tiến hành đã lật đổ ghế Thủ tướng của ông Thaksin Shinawatra.

Giống như anh trai mình, người bị ảnh hưởng nhiều bởi đảng Pheu Thai, bà Yingluck lại áp dụng chính sách dân túy, do vậy cựu Thủ tướng này nhận được nhiều ủng hộ từ vùng nông thôn phía bắc và đông bắc. Một trong những chính sách này là kế hoạch mua gạo của nông dân với mức giá ưu đãi. Chính phủ quân đội khẳng định rằng điều này đã làm nhà nước thiệt hại ít nhất 8 tỉ USD và liên quan tới tham nhũng,

BBC cho rằng hiện chưa thể nhận ra chiều hướng chính trị trong phiên tòa xét xử cựu Thủ tướng Yingluck bởi quân đội đã lật đổ chính quyền của bà trong một cuộc đảo chính và những nhà cầm quyền hiện tại khó có thể coi là công bằng. Và tất nhiên dưới một chính phủ quân sự, luôn có nghi ngờ rằng bộ máy tư pháp có thể bị ảnh hưởng.

Nghi vấn chính chính phủ đã giúp bà Yingluck rời Thái Lan

Có nhiều trông đợi rằng bà Yingluck sẽ xuất hiện tại phiên tòa xét xử vào ngày 25/8 do vậy việc bà đột nhiên biến mất khiến những người ủng hộ và cả các thành viên gia đình cựu Thủ Tướng thấy bất ngờ. Đặc biệt khi sự kiện diễn ra quá nhanh chóng và trong “những phút cuối” khi phiên tòa ra phán quyết cận kề.

Chính phủ Thái Lan hoàn toàn phủ nhận nhưng nhiều ý kiến khẳng định thật khó để tưởng tượng rằng bà Yingluck có thể ra khỏi lãnh thổ quốc gia này mà không gây chú ý.

Trong nhiều tháng trời, bà Yingluck luôn giữ bản lĩnh cứng rắn, từ chối rời Thái Lan. BBC cho rằng chuyến "trốn chạy" khỏi Thái Lan của bà Yingluck “sẽ được các quan chức cấp cao chào đón” bất chấp thực sự có thông đồng giữa hai phía hay không.

Cơ sở nào cho nghi ngờ chính phủ “vẽ đường” để bà Yingluck rời đi?

Trước khi phiên tòa phán xử diễn ra, chính phủ quân sự của Thái Lan phải đối mặt với nỗi lo: Bất kể phán quyết cuối cùng như thế nào, sẽ có phản ứng giận dữ từ hai phía. Nếu bà Yingluck được tuyên bố trắng án, phía phản đối sẽ thấy bất mãn. Trong trường hợp bà Yingluck phải nhận án tù, những người ủng hộ bà chắc chắn sẽ bất bình.

Từ đó, nhiều nhận định cho rằng việc bà Yingluck rời đi là giải pháp tối ưu đối với chính phủ Thái Lan. Điều này còn xảy ra trong thời điểm nhạy cảm của Thái Lan. Vào tháng 10 tới, Thái Lan dự kiến tổ chức hỏa táng di hài Nhà vua Bhumibol Adulyadej quá cố do vậy chính phủ muốn có sự bình yên toàn vẹn trên toàn đất nước.

Phản ứng của người ủng hộ bà Yingluck?

Khi nhận được tin bà Yingluck rời Thái Lan, những người ủng hộ cựu Thủ tướng này đã cảm thấy sốc.

Kể từ năm 2001 đến nay, đảng Pheu Thai của bà Yingluck luôn thắng trong các cuộc bầu cử, song hiện phải đối mặt với một vấn đề: Không còn bất cứ thành viên nào trong gia đình Shinawatra đảm nhận vai trò dẫn dắt đảng.

Tuy nhiên với nền tảng hỗ trợ lớn, Pheu Thai chắc chắn duy trì vai trò đảng phái chính trị lớn nhất tại Thái Lan.

Cựu Thủ tướng Thái Lan Yingluck bị truy nã, lật lại bê bối tham nhũng trợ giá gạo

Chỉ một tháng sau khi lên nắm quyền sau một cuộc đảo chính, vào giữa tháng 6/2014, chính quyền quân sự ở Thái Lan đã quyết định chấm dứt chương trình trợ giá gạo.

Điều gì sẽ đến với nền dân chủ Thái Lan?

Theo BBC, hiện tại không có đảng nào có thể thay thế Pheu Thai. Đảng Pheu Thai nhận được cảm tình lớn tại miền Bắc và Đông Bắc Thái Lan, những nơi chiếm tới 40% cử tri của quốc gia này. Nhưng những tổn thất mà Pheu Thai phải chịu có thể giảm thiểu khả năng hình thành chính phủ của đảng này.

Hiến pháp mới của Thái Lan được Nhà Vua ký thành luật trong tháng 4 đã bác bỏ quyền lực của đảng được bầu. Dưới hệ thống bầu cử mới, Pheu Thai sẽ gặp khó khăn trong việc thắng hoàn toàn số đông như từng gặt hái được trong quá khứ. Do vậy, có khả năng rằng sự cầm quyền của Pheu Thai có thể bị thay thế bởi tổ chức chính trị khác với tầng lớp quân đội và hoàng gia đóng vai trò ảnh hưởng.

Phán quyết của tòa án có thể dẫn tới điều gì?

Khó có khả năng bà Yingluck được tuyên bố trắng án. Việc bà Yingluck rời khỏi Thái Lan cũng khiến những người ủng hộ bà mất đi một biểu tượng.

Theo BBC, Thái Lan đã bị chia rẽ và phân cực trong vòng 12 năm qua. Quân đội và phe bảo thủ không có khả năng làm giảm danh tiếng của gia đình Shinawatra nhưng những người nhà Shinawatra cũng chưa thể quay lại vị trí đỉnh cao mà họ từng có.

Do vậy giả thiết cuối cùng là hoặc một trong hai phía phải chịu tổn hại hoặc sẽ có đàm phán. Vế phía sau được đánh giá không khả thi ở thời điểm này nhưng cũng chưa thể rõ ràng rằng tình thế hiện nay đại diện cho sự khởi đầu hay kết cục cuối cùng của tầm ảnh hưởng từ gia đình Shinawatra.

Theo Báo Tin Tức