Mùa bầu cử Mỹ 2012: Không chỉ chọn Tổng thống

(TT&VH) - Khi người Mỹ đi bỏ phiếu trong tuần tới, họ sẽ không chỉ chọn Tổng thống mới và các thành viên Quốc hội, mà còn đưa ra đáp án cho khoảng 174 đề xuất sửa luật khác nhau tại các điểm bỏ phiếu ở 38 bang. Các đề xuất đó chính là các vấn đề hết sức quan trọng được cả xã hội Mỹ quan tâm. 

1. Cần sa. 3 bang Oregon, Washington và Colorado sẽ bỏ phiếu về việc có cho phép hợp pháp hóa hoạt động bán và sử dụng cần sa với mục đích giải trí hay không. 17 bang ở Mỹ hiện đã cho phép bán và sử dụng cần sa, nhưng chỉ với mục đích y tế. Kế hoạch mới sẽ cho phép cần sa được kiểm soát như thuốc lá và rượu. Ngoài ra, chỉ có người 21 tuổi trở lên mới được dùng nó.

Những người ủng hộ nói rằng cần sa có thể mang lại hàng triệu đô la doanh thu cho chính quyền bang và giúp tòa án, nhà tù không phải đón tiếp những kẻ phạm tội liên quan tới chất gây nghiện này. Tuy nhiên, lực lượng phản đối nói rằng cần sa là ma túy nguy hiểm và bất kỳ bang nào thông qua việc cho hút cần sa để tiêu khiển đều sẽ đi ngược lại với quy định của chính quyền liên bang. Cần sa hiện vẫn đang bị xem là ma túy trái phép theo luật liên bang. Các cuộc thăm dò cho thấy Washington và Colorado đang tính tới việc cho phép hút cần sa để tiêu khiển.

2. Hôn nhân đồng tính. Các cử tri ở Maine, Maryland, Minnesota và Washington sẽ bỏ phiếu về hôn nhân đồng tính trong ngày bầu cử. Tại Maine, đó sẽ là lần đầu tiên cử tri được hỏi về việc họ có muốn hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính hay không và kết quả thăm dò cho thấy phần lớn đều đồng ý.

Cử tri Maryland sẽ bỏ phiếu về việc tiếp tục giữ hoặc hủy bỏ luật cho phép hôn nhân đồng giới ở bang. 31 bang trên toàn Mỹ hiện đã thông qua hoạt động chỉnh sửa luật để bãi bỏ việc cấm hôn nhân đồng tính và 9 bang đã hợp pháp hóa việc này. Một cuộc thăm dò của Pew hồi tháng 7 vừa qua cho thấy trên toàn nước Mỹ, người ta đã ủng hộ hôn nhân đồng tính nhiều hơn việc phản đối và quan điểm này đã thay đổi rất nhanh theo hướng ủng hộ trong 10 năm qua.

Không chỉ bỏ phiếu bầu Tổng thống, tuần tới người Mỹ còn bỏ phiếu lựa chọn rất nhiều vấn đề quan trọng của đất nước.

3. Thực phẩm biến đổi gene. Các cử tri ở California sẽ lựa chọn xem thực phẩm làm từ các thành phần đã qua biến đổi gene có phải dán nhãn cảnh báo hay không. Có những quan điểm đồng tình với việc dán nhãn và người ta nói rằng công chúng cần phải biết họ đã ăn gì vào người. Họ cũng chỉ ra rằng 50 nước trên thế giới đã yêu cầu việc dán nhãn tương tự.

Lực lượng phản đối nói rằng phân biệt kiểu này sẽ khiến giá thực phẩm tăng cao. Ngoài ra, người dùng sẽ hiểu lầm rằng thực phẩm biến đổi gene không an toàn để ăn vào bụng. 18 bang ở Mỹ đã cố gắng triển khai việc dán nhãn thực phẩm biến đổi gene trước đây, nhưng họ đều thất bại.

4. Án tử hình. Cũng tại bang California, cử tri sẽ bỏ phiếu trả lời cho đề xuất hủy bỏ án tử hình và thay thế nó bằng án chung thân không được phóng thích. Hiện có 725 tử tù đang chờ chết ở California (nhiều hơn mọi bang khác ở Mỹ) và nếu án tử hình được bãi bỏ, tất cả sẽ được giảm án xuống chung thân.

Những người ủng hộ nói rằng việc bãi bỏ án tử hình sẽ giúp California tiết kiệm rất nhiều tiền, bởi chi phí của việc xử lý các trường hợp kháng án tử hiện quá cao. Ngoài ra, đề xuất sửa luật có nói rằng tử tù sẽ phải lao động ở trong tù và một phần tiền thu được sẽ chuyển tới cho các nạn nhân.

Tuy nhiên, những người phản đối nói rằng án tử hình là hình phạt chính xác nhất cho một số tội ác.

5. Phá thai. Đây là một trong những vấn đề dai dẳng nhất của nước Mỹ. Kể từ những năm 1970, đã có 37 lần người ta tiến hành lấy ý kiến dư luận về việc sửa luật liên quan tới phá thai trong các kỳ bầu cử Mỹ.

Năm nay ở Montana, cử tri sẽ phải quyết định xem các bậc phụ huynh có được thông báo hay không khi một bé gái dưới 16 tuổi đi phá thai. Sự lựa chọn của cử tri Montana cũng sẽ được nhiều bang khác theo dõi bởi đây là vấn đề họ rất quan tâm.

Những người ủng hộ nói rằng phá thai là một quyết định hết sức lớn và không thể để cho ai đó dưới 16 tuổi tự quyết định. Họ nói rằng cha mẹ cũng có quyền được biết về quyết định của con cái. Phe phản đối thì tuyên bố rằng nếu một bé gái là nạn nhân của tình trạng lạm dụng tình dục tại nhà, việc thông báo phá thai cho cha mẹ biết có thể khiến cô bé gặp nguy hiểm.

Tại Florida, cử tri sẽ bỏ phiếu về việc có cấm sử dụng ngân sách nhà nước cho hoạt động phá thai hay không. Nếu được thông qua, người lao động trong bang sẽ không được dùng các chương trình bảo hiểm y tế của họ để chi trả cho việc phá thai.

6. Fluoride. Người dân thành phố Witchita ở Kansas sẽ bỏ phiếu cho đề xuất thêm fluoride vào nước uống của thành phố. Theo những người ủng hộ, đây là cách rẻ tiền và hiệu quả để giảm bớt tình trạng hỏng răng. Họ nói rằng cách này đã được dùng trong hàng thập kỷ ở Mỹ và được Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa bệnh tật Mỹ ủng hộ.

Song phe phản đối nói rằng đây là một dạng ép dùng thuốc và thêm fluoride vào nước uống khiến họ không có sự lựa chọn, chỉ làm lợi cho ngành công nghiệp fluoride. Witchita từng phản đối việc thêm fluoride vào nước trong cuộc bỏ phiếu hồi năm 1964 và tới nay đây vẫn là vấn đề nóng bỏng.

7. Năng lượng thay thế. Tối thiểu 25% điện ở bang Michigan sẽ phải tới từ nguồn năng lượng thay thế vào năm 2025, nếu cử tri bỏ phiếu lựa chọn đề xuất này. Trong trường hợp đề xuất được thông qua, bang này sẽ phải sửa đổi hiến pháp bang và qua đó biến Michigan trở thành bang đầu tiên ở Mỹ đưa mức năng lượng thay thế tối thiểu vào hiến pháp. Những người ủng hộ tin rằng việc này sẽ giúp Michigan trở thành cánh cổng của ngành công nghiệp năng lượng xanh và giúp tạo ra hàng ngàn việc làm. Nhưng những người phản đối, gồm nhiều công ty năng lượng và doanh nghiệp lớn, nói rằng giá điện chắc chắn sẽ tăng. Theo họ, khi người dân tỉnh ngộ ra "tác hại" của năng lượng xanh thì họ hối cũng không kịp, bởi việc sửa hiến pháp bang rất khó khăn.

8. Hỗ trợ tự sát. Cử tri Massachusetts sẽ quyết định xem có đồng ý với đề xuất cho phép các bác sĩ kê đơn giúp bệnh nhân mắc bệnh thập tử nhất sinh, chỉ còn sống vài tháng nữa... được chết sớm hay không. Phe ủng hộ nói rằng luật này cho phép người ta chết một cách đàng hoàng. Nhưng phe phản đối tuyên bố giúp ai đó chết là hành động sai trái và không có gì để đảm bảo sẽ không có sai lầm xảy ra.

Các thăm dò cho thấy dự thảo luật sẽ được thông qua. Oregon đã thông qua luật tương tự cách đây 15 năm và bang Washington cũng làm vậy trong năm 2008.

9. Xây cầu tới Canada. Đã có những tranh cãi lớn về việc có nên xây một cây cầu mới nằm trên một trong những tuyến đường thương mại sầm uất nhất nối Mỹ và Canada hay không. Chính quyền Canada ủng hộ việc xây cầu nối Detroit với Windsor, cho rằng cây cầu hiện nay đã quá tải và sẽ không đáp ứng được nhu cầu sử dụng trong tương lai. Song tỷ phú Manuel "Matty" Maroun, người sở hữu cây cầu hiện nay, đã phản đối việc xây lại cây cầu.

10. Các sòng bạc. Cờ bạc đã từng bị kiểm soát chặt ở Mỹ. Nhưng ngành công nghiệp này đã bành trướng mạnh trong 30 năm qua. Năm nay, cử tri Maryland sẽ bỏ phiếu về việc có tiếp tục mở rộng ngành cờ bạc trong bang. Cụ thể, bang sẽ cho phép việc bổ sung những trò cờ bạc như bài poker và cho xây thêm các sòng bạc mới. Những người ủng hộ tuyên bố tiền thu được sẽ đổ vào hoạt động giáo dục. Nhưng phe phản đối nói rằng cờ bạc sẽ chỉ làm tăng tình trạng tội phạm quanh các sòng bạc mà thôi. 

Tường Linh (Theo BBC)