NSƯT Nguyễn Anh Dũng không chỉ có một mình!
12/07/2009 19:18 GMT+7 | Văn hoá
1. Tôi không hiểu người đàn ông nghệ sĩ ngót 60 tuổi ấy lấy đâu ra sức lực để chịu đựng mấy tai họa nghiệt ngã liên tiếp năm 2009 này. Thứ Sáu, ngày 13 vẫn là xui xẻo cố hữu, nó cướp đi một nghệ sĩ tài năng, đức hạnh; người vợ, người mẹ rất đỗi dịu dàng của cha con anh. Ngày 13/2, NSƯT Phương Thanh đột ngột qua đời, vì huyết áp cao tai biến, khi chưa đầy 53 tuổi. Đau đớn chưa nguôi, thì 19 ngày sau, Anh Dũng lại chịu đại tang mất mẹ, bà Nguyễn Thị Hồng (SN 1923). Hai người phụ nữ quý giá, quan trọng nhất cuộc đời Anh Dũng theo nhau từ bỏ trần gian, khiến anh chực gục ngã vì đau đớn.
2. Lứa diễn viên Trường Sân khấu Việt Nam (1968 - 1971) là thế hệ vàng hiếm có sau lớp khóa 1. Những người bạn của anh, của Phương Thanh, bạn của hai người đều thương cho anh. Từ Bãi Cháy, NSƯT Bằng Thái, Trưởng đoàn Kịch Quảng Ninh xin góp một tiếng nói khách quan: “Mới động viên Dũng qua điện thoại, khi lên Hà Nội sẽ đến nhà thăm. Tôi biết bạn tôi không tham lam ham hố gì chức tước. Tôi và Anh Dũng cùng qua những thời điểm cam go trong chiến tranh lẫn cuộc đời đầy gian khổ, mất mát, vẫn nhiệt huyết rèn luyện, trụ với nghề. Ở lớp, Anh Dũng thuộc nhóm “ngũ ngọc”. Khi ra trường, với đam mê và kiến thức có được, chúng tôi dâng hiến cho nghệ thuật bằng nghiệp diễn viên. Không thể đếm hết số vai Anh Dũng đã thành công, có vai mang tầm quốc tế. Bằng sự tin cậy, quý trọng của các nghệ sĩ NHKVN, Anh Dũng được bầu làm giám đốc. Lúc ấy tôi nói với bạn: “Bạn làm giám đốc nhà hát mệnh danh “Anh cả đỏ”, ngoài vinh quang, hãy chuẩn bị nếm cay đắng. Vì NH đã 57 năm tuổi, một sơ sểnh thôi cũng phải coi chừng. Anh cứ mải dâng hiến, đốt cháy mình mãi, không toan tính, nhưng phải biết lường bão tố, cuồng phong”.
Chiếc Honda Custom 125cm3 màu đỏ, có hộp chở đồ kềnh càng hai bên, đỗ ngang sân, báo hiệu ông chủ ở nhà. Anh Dũng ngồi hút thuốc một mình, kính trễ cánh mũi, tóc bạc bơ phờ, áo may ô cộc tay, quần soóc lộ hình vóc rộc đi trông thấy, chân đi tất đề phòng bệnh gút tái phát. Đối diện anh là chị Phương Thanh, đôi mắt hiền từ, khuôn mặt đôn hậu sau khói hương rằm tháng 5. Hôm nay mới đến thăm được anh, vì mấy ngày trước, anh đội mưa đưa đón con gái thi ĐH Thương mại.
3. Vợ anh - Phương Thanh đã ra đi sắp tròn 5 tháng. Tạm qua những ngày chờ con lên gác, ngồi khóc nhìn ảnh vợ. Anh Dũng cất tất cả báo viết về vợ lên tầng ba và vẫn không dám đọc. Cái cân bàn màu xanh ở chân cầu thang sát bếp. Biết Anh Dũng 1m70, 70kg, dáng vẻ hơi đẫy đà của người luống tuổi, nay nhìn dung nhan suy tàn, tôi đề nghị anh đứng lên cân. Kim chỉ đúng 60kg, anh đã sút 10kg sau khi mất vợ!
Khi Phương Thanh nằm xuống, Hãng phim truyện Việt Nam làm hồ sơ để Cục trưởng Cục ĐAVN Lại Văn Sinh ký, gửi lên Hội đồng quốc gia xét truy tặng NSND. Đó là danh hiệu xứng đáng cho những vai diễn để đời với lòng yêu mến của công chúng dành cho chị. Anh Dũng tâm sự: “Anh Lê Tiến Thọ, diễn viên tuồng học cùng lứa tôi, bởi cái tình ấy, khi làm Thứ trưởng, cũng là cấp lãnh đạo quản lý nghệ sĩ, anh đến tận nhà thắp hương cho Phương Thanh. Hồ sơ xét NSND cần chữ ký của anh, mong anh đừng quên để Thanh đỡ tủi”.
Hồi ức, tiếc nuối, biết không thay đổi được những gì đã qua, nhưng là liệu pháp tinh thần để Anh Dũng sống qua tháng ngày này. Mấy tháng trước, anh sợ nghe nhắc tên Thanh, không dám nhìn TV khi VTV3 truyền hình trực tiếp lễ trao giải Hội ĐAVN có trích hình ảnh vai Hiền cá sấu phim Tội lỗi cuối cùng để tưởng nhớ Phương Thanh, không dám xem lại những bộ phim có Phương Thanh đóng, phát lại trên VCTV mà bạn bè báo. Anh oằn lưng chịu và tự xốc dậy tinh thần bằng ý nghĩ: “Chết không phải là hết. Có linh hồn Thanh linh thiêng luôn về đây bên bố con tôi. Tôi đã xin Thanh phù hộ cho con gái trong những ngày thi đại học”.
Anh vừa đến Viện tư liệu phim để in 4 (trong số hơn 30) phim nhựa vợ đóng vào DVD để lưu trữ: Tội lỗi cuối cùng, Ai giận ai thương, Bãi biển đời người, Kỷ niệm đồi trăng. Phim đã bị mốc. Anh cần thời gian và sự tĩnh tâm để in đủ các phim của vợ và tiến tới làm phòng lưu niệm về chị trên gác 3 ngôi nhà.
 NSƯT Anh Dũng trong vai Matsu |
4. Một nghệ sĩ xuất sắc của nhà hát “Anh cả đỏ” thủ diễn hàng trăm vai chính, qua đủ loại nhân vật đa dạng nghề nghiệp, tính cách, số phận như Anh Dũng, đã tạo dựng được vị trí vững chắc trong lòng khán giả.
Tôi nhận thấy trong đôi mắt anh nhức lên tiếc nuối, không phải chức vụ mà say nghề. Trên sofa, có tập KB 2 màn Cô gái Hà Nội của Lê Hoàng (viết năm 1999) đã gửi cho Anh Dũng từ năm ngoái. Anh bảo, đang đọc kỹ định nếu hay thì dựng.
“Liệu khán giả còn được xem anh diễn nữa không, cả sân khấu và trên màn ảnh?” - tôi hỏi. “Có chứ, tôi sẽ trở lại, khi có vai hay” - anh đắm đuối. Trước mắt, từ 4/8 tới, đợt diễn tiếp của Nhân danh công lý, khán giả sẽ gặp lại nghệ sĩ tài năng này, anh vẫn hợp đồng diễn cho nhà hát. Nội lực của một diễn viên cao nghề, có sức hút, bền bỉ phong độ, sẽ có những vai không ai đóng hay hơn được, như anh đã chinh phục khán giả qua vai Matsu, qua vai con cả ông Trương Ba...
5. Trời ập mưa rất to trước bữa tối 6/7 tại nhà anh. Lúc 22 giờ một cú điện thoại gọi đến nhà. Anh Dũng nghe máy rồi kể: cô này làm ở Cục NTBD, gọi đến động viên và bảo chúng em kính trọng anh, anh về đây chúng em chào đón, đã kê bàn ghế cho anh rồi.
Chiều 7/7, tôi trở lại nhà thăm anh. Anh kể, sáng nay đã đến Cục NTBD làm ở phòng nghệ thuật.
Tối 11/7, bố con NSƯT Anh Dũng bay vào Đà Nẵng nghỉ mát một tuần, cũng là quà cho con sau kỳ thi đại học căng thẳng và chuẩn bị tròn 18 tuổi, đồng thời anh cũng cần lấy lại sức để tiếp tục chặng đường mới.
Vi Thùy Linh
