'Que Sera, Sera' - Đã biết ra sao ngày sau

(lienminhbng.org) - Que Sera, Sera (Whatever Will Be Will Be) là một trong những bài hát nổi tiếng nhất thế giới, công chúng Việt Nam nhiều thập niên qua gần như đã thuộc làu bản Việt ngữ của nhạc sĩ Phạm Duy -Biết ra sao ngày sau. Nhưng lúc ấy, vào năm 1956, người trong cuộc dường như chẳng thể ngờ bài hát ấy lại có số phận ngọt ngào đến vậy.

Bài hát này đã đổi vận cuộc đời của Doris Day và đưa bà trở thành một trong những giọng ca được yêu thích nhất tại Mỹ.

“Hãy cho cô ấy một bài hát”

Câu ra lệnh này là của Alfred Hitchcock, ông trùm phim kinh dị, một vị đạo diễn hét ra lửa, người lúc ấy đang đạo diễn bộ phim The Man Who Knew Too Much.

Doris Day lúc đó đang là ca sĩ có chút ít tiếng tăm, một “con gà” của hãng đĩa Columbia và ông chủ hãng này đang rất muốn lăng xê Doris Day trong địa hạt điện ảnh. Và thật sự thì cô cũng đã có 2 bộ phim nhận được sự tán dương trước đó.

Nhưng Alfred Hitchcock thì không thích Doris Day. Ông chỉ thích những ai nghe lời ông và phải phục tùng mệnh lệnh của ông trong khi Doris Day khá yểu điệu thục nữ, không phải tuýp người ông cần.

Nhưng để có được Jimmy Stewart, cuối cùng Alfred Hitchcock đồng ý cho Doris Day vào vai nữ chính.

Và thực tế chua chát cũng đã xảy ra. Trong suốt quá trình quay phim, Doris Day luôn rơi vào tâm trạng căng thẳng cực độ khi luôn bị đạo diễn Alfred Hitchcock chê bai và hăm dọa.

Nhạc sĩ Ray Evans (phải) và Jay Livingston

Nhưng biết Doris Day là một ca sĩ có tiếng, đạo diễn Alfred Hitchcock quyết định đặt hàng một bài hát cho cô hát trong phim để cân bằng.

Vào một buồi chiều đẹp trời, nhạc sĩ Jay Livingston nhận được cuộc gọi từ Alfred Hitchcock. Ở đầu dây bên kia, vị đạo diễn nói rằng ông đang rất đau đầu. “Ông ấy bảo chúng tôi rằng ông ấy có Doris Day đang đóng trong phim này, người mà ông không hề muốn thuê. Nhưng chi nhánh MVA đã tạo áp lực rằng nếu ông muốn có Jimmy Stewart thì đồng thời phải nhận cả Doris Day” - nhạc sĩ Livingston kể lại. Và cuối cuộc nói chuyện Alfred Hitchcock “ra lệnh” cho Livingston “Hãy cho cô ấy một bài hát”.

Ray Evans và Jay Livingstonlà cặp sáng tác ca khúc phim rất nổi tiếng ở Mỹ. Trước cuộc gọi của Hitchcock thì bộ đôi này đã có kha khá giải thưởng Oscar dành cho nhạc phim hay nhất. Và đó là lí do và sao Hitchcock muốn dựa vào họ để tìm một hướng đi mới cho Doris Day trong phim.

Đề bài đưa ra cũng đơn giản, “bài hát này sẽ được Doris Day thể hiện trong cảnh phim khi cô ấy hát ru cho cậu con trai của mình. Quan trọng hơn, tựa bài hát nên là tiếng nước ngoài, không nên lấy tựa tiếng Anh vì chồng của Doris Day trong phim là một vị đại sứ và ông ấy đã đi rất nhiều nơi trên thế giới” - Hitchcock yêu cầu.

Đáp lại, cả 2 nhạc sĩ Ray Evans và Jay Livingston nhận lời và hứa sẽ gửi bài sớm.

Điều gì đến, sẽ đến

Cả 2 vị nhạc sĩ đã suy nghĩ rất lâu trước đề bài của Hitchcock. Họ không biết bắt đầu từ tứ nào để khai triển. Bỗng nhạc sĩ Livingston chợt nhớ ra 2 năm trước khi ông xem bộ phim của Italia, The Barefoot Contessa, mà trong đó khẩu hiệu cho gia đình của nhân vật Rossano Brazzi là Che Sera, Sera (Điều gì đến sẽ đến) đã từng làm ông chú ý.

“Đó là một tứ khá hay và tôi quyết định bám vào đó để sáng tác bài hát”, nhạc sĩ Livingston nhớ lại. Bộ đôi Evans và Livingston quyết định lấy luôn khẩu hiệu trong phim này làm tựa đề bài hát, Che Sera, Sera nhưng họ đổi chữ “Che” thành “Que”, có nghĩa là từ tiếng Italia trở thành tiếng Tây Ban Nha mà vẫn giống nhau về mặt ngữ nghĩa. Lí do của sự thay đổi này là ở Mỹ, cộng đồng Latin nói tiếng Tây Ban Nha rất đông.

Khi có tựa đề bài hát thì hai nhạc sĩ bắt đầu sáng tác.

Rất nhanh chóng, bài hát được gửi tới Hitchcock và hãng Paramount. Và cũng gần như ngay lập tức, bài hát được chấp thuận và đạo diễn Hitchcok còn quyết định đưa nó trở thành bài hát chủ đề cho phim.

Nhưng tin vui chưa được bao lâu thì bộ đôi nhạc sĩ tài năng bỗng chưng hửng khi nhân vật chính của bài hát này, Doris Day, lắc đầu quầy quậy và không chịu hát. Cô bảo rằng bài hát này trẻ con quá và cô hoàn toàn không muốn ghi âm. Sự thật thì Doris Day muốn giữ tiếng tăm vì trước đó cô nổi tiếng với những bản tình mùi mẫn chứ chưa bao giờ ca những bài mang tính nhí nhảnh và trong trẻo như thế này.

Cuối cùng Doris Day miễn cưỡng vào phòng thu âm và ra điều kiện chỉ hát đúng một lần, còn chất lượng thế nào thì “que sera, sera”. Hát xong, Doris Day nói với 2 nhạc sĩ: “Đây là lần đầu tiên cũng là sau cùng các vị nghe tôi hát bài này”.

Đáp lại, Evans lẫn Livingston thở dài. Họ không biết đứa con tinh thần mà họ đang rất hy vọng sẽ chết yểu ra sao.

Đổi vận

Bộ phim The Man Who Knew Too Much của đạo diễn thiên tài Alfred Hitchcock ra rạp toàn quốc vào ngày 1/6/1956 và thắng lớn ở các phòng vé. Với số vốn 1,2 triệu USD nhưng bộ phim này nhanh chóng thu về 12 triệu USD. Và người được khen nhất trong bộ phim là Doris Day.

Các phóng viên tới tấp hỏi Alfred Hitchcock rằng ông đã làm gì mà Doris Day thay đổi đến vậy. Đáp lại Hitchcock nói rằng: “Đó là bộ phim của cô ấy, không phải tôi”.

Hitchcock nói vậy là vì bộ phim của ông dù đạt doanh thu cao nhưng lại bị phê bình dữ dội từ những nhà phê bình và cả báo giới. Chỉ một điều duy nhất mà bộ phim này gây chú ý chính là bài hát của phim -Que Sera Sera.

Bài hát này nhanh chóng bay ra khỏi bộ phim và trở thành bài hát nổi tiếng nhất năm 1956 khi nó đứng thứ 2 tại Mỹ và đứng quán quân tại Anh. Người thể hiện bài hát, Doris Day, đang từ việc phụng phịu khi bị hát Que Sera Sera, bắt đầu từ đây, xem nó như là tấm bùa hiển linh đưa sự nghiệp của cô lên cao chót vót.

Bài hát cũng giúp cho bộ đôi nhạc sĩ Evans và Livingston một lần nữa dành giải Oscar cho Bài hát trong phim hay nhất.

Và cũng từ đó trở đi, Que Sera, Sera được yêu mến trên toàn thế giới, được chuyển ngữ ra rất nhiều thứ tiếng và cũng trở thành một trong những bài hát làm nên nhiều tên tuổi khác.

Nhưng chưa có ai qua được giọng hát của Doris Day dù, kì lạ thay, cô chỉ cần thu âm đúng một lần.

Ca khúc "Que Sera, Sera " do Doris Day thể hiện

Nguyên Minh
Thể thao & Văn hóa