Sự trỗi dậy của phóng viên robot

(lienminhbng.org) - Khi các phóng viên, biên tập viên đang trở thành nạn nhân của những đợt sa thải liên miên tại các nhà xuất bản kỹ thuật số và các tập đoàn báo chí truyền thống, báo chí do máy móc tạo ra lại đang trỗi dậy.

Robot tí hon của Đại học Harvard sẽ là trợ tá đắc lực đầy hứa hẹn

Với khối lượng chỉ với 1,48g , robot do các kỹ sư thuộc trường Đại học Harvard (Mỹ) đang nghiên cứu phát triển có thể xem là một robot "tí hon".

Khoảng một phần ba lượng nội dung mà Bloomberg News xuất bản có áp dụng một số hình thức công nghệ tự động. Cyborg - hệ thống mà họ sử dụng - có thể hỗ trợ các phóng viên đưa ra hàng ngàn bài viết dựa trên các báo cáo thu nhập hàng quý của các công ty.

Chương trình này có thể mổ xẻ một báo cáo tài chính ngay khi nó xuất hiện và lập tức trả về một câu chuyện tin tức có bao gồm các sự kiện và số liệu thích hợp nhất. Không giống như các phóng viên phụ trách mảng kinh doanh - những người luôn cảm thấy lĩnh vực này thật buồn ngủ - Cyborg làm việc mà không có một lời phàn nàn.

Không mệt mỏi và đầy tính chính xác, Cyborg đã hỗ trợ Bloomberg trong cuộc cạnh tranh với Reuters, đối thủ chính trong lĩnh vực báo chí tài chính kinh doanh, cũng như cho họ một cơ hội chiến đấu chống lại các quỹ phòng hộ - một nhân tố mới hơn trong cuộc đua thông tin, sử dụng trí tuệ nhân tạo để cung cấp cho khách hàng của mình những thông tin mới nhất.

“Thị trường tài chính đang đi trước các thị trường khác trong lĩnh vực này,” John Micklethwait, tổng biên tập của Bloomberg chia sẻ.

Ngoài việc bao quát những thông tin về thu nhập của các công ty cho Bloomberg, các phóng viên robot còn sản xuất ra rất nhiều bài viết về giải đấu bóng chày cho hãng tin Associated Press, giải bóng đá trung học cho tờ Washington Post và tin động đất cho tờ Los Angeles Times.

Dưới đây là ví dụ về các bài viết do phóng viên robot tạo ra ở Associated Press:

TYSONS CORNER. (AP) - Thứ Ba vừa rồi, MicroStrategy Inc. (MSTR) đã báo cáo thu nhập ròng quý IV là 3,3 triệu USD, tiếp theo báo cáo lỗ trong cùng kỳ của năm trước.

MANCHESTER, N.H. (AP) - Jonathan Davis đánh trúng bóng liên tiếp, giúp New Hampshire Fisher Cats vượt qua  Portland Sea Dogs với tỷ số 10-3 hôm thứ Ba vừa qua.

Tuần trước, ấn bản tại Australia của The Guardian đã xuất bản bài báo đầu tiên có sự hỗ trợ của máy móc với nội dung về các khoản quyên góp chính trị cho các đảng phái của nước này. Gần đây, Forbes cũng đã thông báo rằng họ đang thử nghiệm một công cụ có tên là Bertie nhằm cung cấp cho các phóng viên những bản nháp thô và các mẫu câu chuyện tin tức.

Trong bối cảnh sử dụng trí tuệ nhân tạo đã trở thành một phần trong hộp công cụ của ngành báo chí, các lãnh đạo trong ngành cho biết đây không phải là một mối đe dọa với những nhân viên là con người. Thay vào đó, cách thức này cho phép các nhà báo dành nhiều thời gian hơn cho những công việc thực chất hơn.

“Công việc báo chí mang tính sáng tạo, nó xoay quanh sự tò mò, cách kể chuyện, việc đào sâu và duy trì trách nhiệm giải trình của chính quyền, tư duy phê phán và sự phán đoán - và chúng tôi muốn các nhà báo của mình tập trung năng lượng vào đó,” Lisa Gibbs, giám đốc phụ trách quan hệ đối tác về tin tức của AP cho hay.

AP là một trong những tòa soạn đầu tiên sử dụng robot để viết tin bài bằng một thỏa thuận năm 2014 với Automated Insights, một công ty công nghệ chuyên về phần mềm ngôn ngữ với khả năng tạo nên hàng tỷ câu chuyện do máy móc viết ra hàng năm.

Ngoài việc dựa vào phần mềm để viết các tin bài về những giải đấu thể thao nhỏ ở cấp đại học, AP cũng như Bloomberg còn sử dụng phần mềm để tăng cường số lượng tin tức về các báo cáo thu nhập của nhiều công ty. Từ khi bắt tay với Automated Insights, số lượng tin tức dựa trên các báo cáo thu nhập mà AP sản xuất ra đã tăng vọt từ 300 tin lên 3.700 tin một quý.

Tờ Washington Post cũng có một phóng viên robot nội bộ tên là Heliograf. Công cụ này đã chứng minh được tính hữu dụng của nó bằng những tin bài về Thế vận hội mùa hè 2016 cũng như các cuộc bầu cử năm 2016. Năm ngoái, nhờ Heliograf, Washington Post đã giành chiến thắng ở hạng mục Sử dụng robot một cách xuất sắc tại lễ trao giải Global Biggies Awards, nơi tôn vinh những thành tựu trong việc sử dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo.

Jeremy Gilbert, giám đốc phụ trách các sáng kiến chiến lược tại Washington Post cho biết công ty cũng sử dụng AI để quảng bá các bài báo định hướng địa phương - hay còn gọi là nhắm mục tiêu dựa theo vị trí địa lý (geo-targeting).

“Khi bạn bắt đầu nói về truyền thông đại chúng, trong phạm vi quốc gia hoặc quốc tế, bạn sẽ gặp phải rủi ro đánh mất sự quan tâm của độc giả, những người thường chú ý hơn đến những tin tức thuộc cộng đồng nhỏ của họ,” ông Gilbert nói. “Vì vậy, chúng tôi đã đặt ra câu hỏi, ‘Làm thế nào để mở rộng chuyên môn của mình?’”

AP, Washington Post và Bloomberg cũng đã thiết lập các cảnh báo nội bộ để báo hiệu các bit dữ liệu dị thường. Các phóng viên nhận cảnh báo sau đó có thể xác định xem tin do robot viết ra có thể được phát triển thành câu chuyện tin tức lớn  hơn hay không. Ví dụ, trong thời gian diễn ra Thế vận hội, Washington Post đã thiết lập cảnh báo trên Slack, hệ thống nhắn tin tại nơi làm việc, để thông báo cho các biên tập khi có kết quả thi đấu cao hơn hoặc thấp hơn 10 phần trăm so với một kỷ lục Olympic thế giới.

Báo chí sử dụng trí tuệ nhân tạo không chỉ đơn thuần là một con robot sáng bóng liên tục tuôn ra những bài viết. Có rất nhiều công việc thuộc bộ phận xử lý ban đầu, nơi các biên tập viên và các cây viết tỉ mỉ tạo ra nhiều phiên bản của một câu chuyện rồi hoàn chỉnh chúng cho những mục đích khác nhau. Một khi dữ liệu được nhập vào - đơn cử như thông tin về một sự kiện thời tiết, một trận đấu bóng chày hoặc một báo cáo thu nhập - hệ thống có thể tạo ra một bài viết.

Nhưng AI tại các tòa soạn có thể vượt xa việc sản xuất những bài báo dưới dạng đóng khuôn như thế. “Tôi hy vọng chúng ta sẽ thấy AI trở thành một công cụ có năng suất cao trong hoạt động đưa tin,” Hilary Mason, tổng giám đốc phụ trách máy học ở Cloudera, một công ty phần mềm quản lý, chia sẻ. “Khi phân tích dữ liệu dưới sự hỗ trợ của AI, bạn có thể nhận ra các bất thường dễ dàng.”

New York Times cho biết công ty không có kế hoạch cho việc tạo tin bài bằng máy móc, nhưng họ đã thử nghiệm việc sử dụng AI để cá nhân hóa các bản tin, giúp kiểm duyệt các bình luận và xác định các hình ảnh trong quá trình số hóa kho lưu trữ.

Những tiến bộ công nghệ trước đây đã làm dấy lên một cuộc tranh luận về một số công việc từng đóng vai trò thiết yếu với ngành công nghiệp báo chí, ví dụ như việc vận hành máy Linotype. Nhưng các phóng viên và biên tập viên vẫn chưa sẵn sàng phá tan các chương trình hiện đang lo liệu những công việc bận rộn mà họ từng phải nhúng tay.

Khi bạn nhìn vào cách mọi thứ được trình bày, in ra, sản xuất và phân phối, rất nhiều chức năng trong đó đã được thay thế bởi công nghệ,” Nastaran Mohit, giám đốc tổ chức của Hiệp hội Tin tức tại New York nhận định. Bà cũng nói thêm rằng bà không coi AI là một mối đe dọa với nhân viên các tòa soạn, và hiệp hội đang giám sát các công nghệ đang lên để bảo đảm duy trì sự đúng đắn của giả thuyết đó.

Ông Marconi của Wall Street Journal cũng đồng tình với ý kiến này, so sánh sự tham gia của AI tại các tòa soạn với sự xuất hiện của điện thoại trước đây. “Nó giúp bạn tăng cường khả năng tiếp cận và thu nhập được nhiều thông tin hơn một cách nhanh chóng hơn,” ông nói. “Đây là một lĩnh vực mớ nhưng công nghệ thay đổi từng ngày. Hôm nay là AI, ngay mai là chuỗi khối và 10 năm nữa sẽ là một thứ gì đó khác. Thứ duy nhất bất biến chính là chuẩn mực báo chí.”

Marc Zionts, giám đốc điều hành của Automated Insights, nói rằng máy móc đã đi một chặng đường dài để tới chỗ có khả năng thay thế các phóng viên và biên tập viên bằng xương bằng thịt. Ông cũng chia sẻ thêm rằng con gái từng là một nhà báo ở Nam Dakota - và mặc dù không khuyên cô bỏ việc, nhưng ông đã nói rằng con nên làm quen với những công nghệ mới nhất.

• Nhật Bản sử dụng robot kiểm tra nhiên liệu phóng xạ tại nhà máy Fukushima
• NATO phát triển robot bán tự động chống khủng bố

“Nếu bạn không chịu học hỏi, cũng không chịu thích nghi - tôi không quan tâm bạn làm nghề gì - bạn sẽ có một sự nghiệp đầy thách thức,” ông Zionts nói.

Với Patch, một tổ chức tin tức toàn quốc chuyên đưa tin địa phương ở Mỹ, AI đã hỗ trợ cho 110 phóng viên và rất nhiều nhân viên tự do của tổ chức khi đưa tin về khoảng 800 cộng đồng, nhất là mảng tin thời tiết. Theo giám đốc điều hành Warren St. John của công ty, trong một tuần nhất định, hơn 3.000 tin bài trên Patch - chiếm 5 đến 10% đầu ra - là do máy móc viết ra.

Ngoài việc cho các phóng viên thêm thời gian để theo đuổi các mối quan tâm của họ, báo chí robot còn đi kèm một lợi ích bổ sung cho các biên tập viên. “Tôi nhận thấy một điều là, những tin bài do AI viết hoàn toàn không có lỗi chính tả,” ông St. John cho biết.

Theo VietnamPlus