Thời tiết từ nay đến hết năm 2024: Đề phòng bão, áp thấp nhiệt đới, rét đậm, rét hại

Nhận định về các hình thái thời tiết thời gian tới (từ tháng 11/2024 - 1/2025), Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia Hoàng Phúc Lâm cho biết, hiện tượng ENSO (chỉ cả hai hiện tượng El Nino và La Nina và có liên quan với dao động của khí áp giữa 2 bờ phía Đông Thái Bình Dương với phía Tây Thái Bình Dương - Đông Ấn Độ Dương) đang trong trạng thái trung tính nhưng nghiêng dần về pha lạnh.

Dự báo, từ tháng 11/2024 - 1/2025, ENSO có khả năng chuyển sang trạng thái La Nina với xác suất 60-70%. Vì vậy, bão, áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông có khả năng xuất hiện ở mức xấp xỉ đến cao hơn trung bình nhiều năm (trung bình nhiều năm trên Biển Đông là 2,8 cơn bão, đổ bộ vào đất liền 1,1 cơn bão) và tập trung nhiều ở khu vực Trung Bộ và các tỉnh, thành phố phía Nam; đề phòng khả năng bão, áp thấp nhiệt đới hình thành ngay trên khu vực Biển Đông.

Xuất hiện rét đậm, rét hại trong tháng 12

Theo ông Hoàng Phúc Lâm, tháng 11/2024, nền nhiệt trên phạm vi cả nước phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 0,5-1 độ C, có nơi cao hơn. Tháng 12/2024 - 1/2025, nhiệt độ trung bình phổ biến ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

"Không khí lạnh có khả năng hoạt động mạnh trong tháng 12/2024 - 1/2025 và gây ra các đợt rét đậm, rét hại; đề phòng khả năng xảy ra những đợt rét đậm, rét hại kéo dài đặc biệt tại các khu vực vùng núi phía Bắc, kèm theo hiện tượng sương muối, băng giá trong thời gian này. Hiện tượng rét đậm, rét hại tại khu vực Bắc Bộ có khả năng xuất hiện trên diện rộng từ nửa cuối tháng 12 - tương đương so với trung bình nhiều năm. Trên phạm vi cả nước tiếp tục có khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như: Dông, lốc, sét và gió giật mạnh", ông Hoàng Phúc Lâm lưu ý.

Đề cập đến tình hình mưa, ông Hoàng Phúc Lâm đưa ra dự báo, các đợt mưa lớn sẽ tiếp tục xuất hiện tại khu vực Trung và Nam Trung Bộ trong tháng 11/2024. Mùa mưa ở Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ có thể kết thúc muộn hơn (khoảng cuối tháng 11 tại Tây Nguyên và Nam Bộ và cuối tháng 12 tại khu vực Trung và Nam Trung Bộ). Cụ thể, tổng lượng mưa ở khu vực Bắc Bộ tháng 11 phổ biến xấp xỉ so với trung bình nhiều năm; riêng một số nơi thuộc khu vực vùng núi thấp hơn từ 10-20% so với trung bình nhiều năm. Tháng 12/2024-1/2025, phổ biến từ 10-35mm (thấp hơn từ 5-10mm so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ).

Tại Trung Bộ, tổng lượng mưa tháng 11/2024 phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 10-30%; riêng khu vực Bắc Trung Bộ  xấp xỉ với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Tháng 12, tổng lượng mưa ở khu vực Bắc Trung Bộ phổ biến từ 15-30mm, riêng khu vực các tỉnh Nam Nghệ An-Hà Tĩnh phổ biến 50-100mm (thấp hơn tổng lượng mưa từ 5-15mm); các tỉnh Quảng Bình-Quảng Trị phổ biến 100-200mm (cao hơn trung bình nhiều năm 10-15mm); các tỉnh từ Thừa Thiên - Huế đến Khánh Hòa phổ biến 250-500mm, có nơi cao hơn (cao hơn trung bình nhiều năm 30-60mm); khu vực Ninh Thuận-Bình Thuận phổ biến 30-80mm (cao hơn trung bình nhiều năm 15-30mm).

Tháng 1/2025, tổng lượng mưa ở khu vực Bắc Trung Bộ phổ biến từ 20-50mm, riêng Hà Tĩnh có nơi trên 100mm (ở ngưỡng xấp xỉ so với trung bình nhiều năm); khu vực Trung và Nam Trung Bộ phổ biến 50-150mm (ở ngưỡng xấp xỉ so với trung bình nhiều năm).

Khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ, tổng lượng mưa trong tháng 11 cao hơn từ 5-20% so với trung bình nhiều năm. Tháng 12, tại khu vực Tây Nguyên tổng lượng mưa phổ biến từ 30-50mm, riêng một số nơi ở khu vực Nam Tây Nguyên và Nam Bộ phổ biến 50-80mm, có nơi cao hơn (cao hơn từ 10-30mm so với trung bình nhiều năm cùng kỳ). Tháng 1/2025 phổ biến 10-20mm, riêng Lâm Đồng có nơi trên 30mm; khu vực Nam Bộ từ 15-30mm (cao hơn trung bình nhiều năm 5-15mm).

Khu vực thượng lưu sông Mekong trong tháng 11/2024 có tổng lượng mưa phổ biến thấp hơn so với trung bình nhiều năm từ 10-20%; tháng 12/2024 và tháng 1/2025 phổ biến ít mưa. Tại khu vực trung lưu, tháng 11/2024 phổ biến cao hơn từ 15-30%; tháng 12 ở ngưỡng xấp xỉ; tháng 1/2025 phổ biến ít mưa. Khu hạ lưu, trong tháng 11/2024  phổ biến cao hơn từ 5-20% so với trung bình nhiều năm; tháng 12/2024 và 1/2025 phổ biến ở ngưỡng xấp xỉ so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.

Ven biển khu vực Trung Bộ và Nam Bộ đề phòng sạt lở

Theo ông Hoàng Phúc Lâm, từ tháng 11/2024 đến tháng 1/2025, dòng chảy trên các sông khu vực Bắc Bộ phổ biến ở mức xấp xỉ hoặc cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 10-20%, cao hơn nhiều tại hồ Tuyên Quang (sông Gâm) và Thác Bà (sông Chảy) cao hơn trung bình nhiều năm từ 30-50%, riêng dòng chảy đến các hồ chứa chứa lớn trên sông Đà thiếu hụt từ 10-30% so với trung bình nhiều năm.

Khu vực Bắc Trung Bộ từ nửa cuối tháng 10 đến tháng 11/2024, các sông ở Thanh Hóa xuất hiện 1-2 đợt dao động, các sông ở Nghệ An, Hà Tĩnh xuất hiện 1-3 đợt lũ; mực nước đỉnh lũ hạ lưu sông Cả, sông La ở mức báo động 1.

Trong tháng 12/2024 và tháng 1/2025, mực nước trên các sông xuống dần. Lượng dòng chảy trên các sông ở Thanh Hóa, Nghệ An giảm dần; các sông ở Hà Tĩnh tăng trong tháng 11 và giảm dần trong tháng 12/2024 và tháng 1/2025. Lưu lượng dòng chảy trên các sông ở Thanh Hóa cao hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ 10-60%; hạ lưu các sông ở Nghệ An thấp hơn từ 10-45%, sông Ngàn Phố cao hơn từ 5-40% trong tháng 11/2024-1/2025; sông Ngàn Sâu cao hơn từ 20- 50% trong tháng 11/2024-1/2025.

Khu vực Trung Trung Bộ từ tháng 11-12, trên các sông khả năng xuất hiện 2-4 đợt lũ. Mực nước đỉnh lũ trên các sông ở mức báo động 2-báo động 3, có sông trên báo động 3. Đỉnh lũ năm có khả năng ở mức xấp xỉ đến cao hơn trung bình nhiều năm.

Nửa đầu tháng 1/2025, mực nước trên các sông ở Quảng Nam, Quảng Ngãi có dao động, sau xuống dần, các sông khác biến đổi chậm. Từ tháng 11/2024-1/2025, lưu lượng dòng chảy trên các sông từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi xấp xỉ đến cao hơn trung bình nhiều năm từ 8-20%, riêng sông Vệ (Quảng Ngãi) thấp hơn trung bình nhiều năm khoảng 62%.

Khu vực Nam Trung Bộ từ tháng 11-12, trên các sông từ Bình Định đến Khánh Hòa có khả năng xảy ra 2-3 đợt lũ. Mực nước đỉnh lũ năm trên các sông khả năng ở mức báo động 2- báo động 3, có sông trên báo động 3; có khả năng lớn hơn đỉnh lũ năm 2023 và tương đương đỉnh lũ trung bình nhiều năm.

Trong tháng 1/2025, mực nước trên các sông khả năng xuất hiện 1-2 đợt dao động. Lượng dòng chảy trên các sông phổ biến ở mức thấp hơn và xấp xỉ trung bình nhiều năm; riêng sông Cái Nha Trang và sông Ba cao hơn trung bình nhiều năm từ 10-20%.

Khu vực Tây Nguyên trong tháng 11, trên các sông chính có khả năng xuất hiện 1-2 đợt lũ, đỉnh lũ lên mức báo động 1- báo động 2 và trên báo động 2. Tháng 12, mực nước các sông sẽ xuống dần.

Tổng lượng dòng chảy trên các sông phổ biến thấp hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ, các sông ở Bắc Tây Nguyên thấp hơn trung bình nhiều năm từ 60-85%, các sông ở Nam Tây Nguyên ở mức xấp xỉ hoặc thấp hơn từ 10-40%, riêng sông EaKrông, sông Đăk Nông ở mức cao hơn trung bình nhiều năm.

Tổng lượng dòng chảy trên sông Mê Kông về Đồng bằng sông Cửu Long biến đổi chậm với xu thế giảm dần và ở mức tương đương và cao hơn trung bình nhiều năm từ 5-10%. Mực nước sông đầu nguồn Cửu Long dao động theo triều với xu thế xuống dần; mực nước cao nhất tại các hạ nguồn sông Cửu Long ở mức báo động 2- báo động 3 và trên báo động 3, xuất hiện vào tháng 10-12/2024.

Vùng ven biển khu vực Trung Bộ và Nam Bộ đề phòng sóng lớn kết hợp với nước dâng do ảnh hưởng của bão, áp thấp nhiệt đới trong tháng 11-12, nguy cơ cao gây sạt lở bờ sông, bờ biển.

Tháng 11/2024-1/2025, do ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc, độ cao sóng ở khu vực vịnh Bắc Bộ, vùng biển ngoài khơi Trung Bộ, trên khu vực Bắc và giữa Biển Đông có thể đạt trên 4m, biển động mạnh.

Các tỉnh, thành phố ven biển Đông Nam Bộ cần đề phòng các đợt triều cường trong thời gian này có khả năng gây ngập úng các vùng trũng, thấp, ven sông và vùng ngoài đê bao khu vực này.

Chuyên gia khí tượng thủy văn khuyến cáo, trước các hình thái thời tiết trên, người dân cần phải thường xuyên theo dõi thông tin dự báo, cảnh báo trên website của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia tại địa chỉ: nchmf.gov.vn, các Đài khí tượng thủy văn tỉnh, thành phố và khu vực; đồng thời cập nhật thường xuyên thông tin dự báo khí tượng thủy văn mới nhất trên các phương tiện truyền thông đại chúng chính thống của Trung ương và địa phương để chủ động ứng phó.

Chính quyền và các đơn vị chức năng cần cung cấp nhanh, kịp thời thông tin dự báo thiên tai cho người dân, vận động, tuyên truyền cũng như thực hiện lệnh cấm tuyệt đối người dân hoạt động tại các khu vực có nguy cơ rủi ro cao dễ xảy ra dông, lốc, sét, mưa đá... Người dân cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn công tác ứng phó, phòng tránh thiên tai của chính quyền địa phương.