Vụ Trương Nghệ Mưu vi phạm chính sách 1 con: Người nổi tiếng có quyền đứng trên luật?

(lienminhbng.org) - Hôm 2/12, các nhà chức trách về kế hoạch hóa gia đình ở Trung Quốc khẳng định, đạo diễn Trương Nghệ Mưu (62 tuổi) đã có 3 con với người vợ hiện nay là Trần Đình. Tuyên bố này chấm dứt nhiều tháng đồn đoán ông có 7 con với 4 người phụ nữ khác nhau, song lập tức đã gây nên tranh cãi mới.

Trong bức thư ngỏ được hãng phim của ông đăng tải trên trang Sina Weibo hôm 1/12, Trương Nghệ Mưu thừa nhận ông có 3 con với người vợ hiện tại là Trần Đình. Ông xin lỗi công chúng và cam kết sẵn sàng hợp tác trong quá trình điều tra.  

Ủy ban Kế hoạch hóa Gia đình ở thành phố Vô Tích, tỉnh Giang Tô, quê hương của Trần Đình, thông báo rằng Trương Nghệ Mưu là cha của 3 đứa trẻ được sinh ra vào các năm 2001, 2004 và 2006, trước khi 2 người kết hôn hồi năm 2011.

Khả năng nộp phạt tới 26 triệu USD

Giới chức trách đã hoan nghênh sự hưởng ứng từ hãng phim của đạo diễn Trương, cũng như sự hợp tác của ông trong quá trình điều tra. “Chúng tôi hy vọng bên liên quan sẽ tiếp tục hợp tác trong cuộc điều tra và mong muốn đạo diễn Trương tuyên bố chính xác về thu nhập của mình trong các năm mà những đứa trẻ được sinh ra. Chúng tôi sẽ xử lý trường hợp này theo đúng pháp luật và sẽ công bố kết quả điều tra” – một quan chức của Sở Kế hoạch hóa gia đình thành phố Vô Tích tuyên bố trên mạng.

Theo quy định về kế hoạch hóa gia đình ở tỉnh Giang Tô, các đôi sinh con trước hôn nhân sẽ bị phạt giống như những cặp vợ chồng vi phạm chính sách kế hoạch hóa gia đình. Cụ thể họ phải nộp 1 khoản tiền cao 5-8 lần so với thu nhập trung bình hằng năm ở khu vực mà đứa trẻ được sinh ra.

Nếu thu nhập thường niên của một cặp vợ chồng cao hơn gấp đôi so với thu nhập trung bình trong khu vực, cặp vợ chồng sẽ phải nộp thêm phụ phí. Mức tiền nộp phạt dựa theo mức của huyện hay thành phố có liên quan.

Chen Yuan, luật sư về chính sách kế hoạch hóa gia đình thuộc Trung tâm Pingji ở Quảng Châu, cho rằng vợ chồng đạo diễn Trương nhiều khả năng sẽ phải nộp phạt 160 triệu NDT (26 triệu USD) như nhiều tờ báo đã đưa tin. Tuy nhiên, ông Chen đánh giá: "So với thu nhập của Trương Nghệ Mưu, mức phạt này không hề cao”.

Năm 2012, mức thu nhập trung bình hằng năm của người dân Vô Tích sống ở các khu vực đô thị là 35.663 NDT. Một quan chức ở Sở Kế hoạch hóa Gia đình thành phố Vô Tích nói rằng rất khó điều tra về thu nhập của các nhân vật danh tiếng, bởi hệ thống thuế ở Trung Quốc vẫn còn nhiều khiếm khuyết.

“Ủy ban Kế hoạch hóa Gia đình thành phố Vô Tích đang thúc giục Trương Nghệ Mưu khai báo rõ thu nhập thực sự của ông để có thể đưa ra mức phạt chính xác” – một nguồn tin cho biết.

Tờ Southern Metropolis Entertainment Weekly từng đưa tin, đạo diễn Trương có ít nhất 7 con với 4 người phụ nữ, trong đó có vợ cũ, 2 nhân tình và Trần Đình, cựu nghệ sĩ múa kém ông 31 tuổi.

Trong bức thư ngỏ, Trương Nghệ Mưu phủ nhận chuyện ông có 7 con và nói rằng “không ít kẻ có những động cơ riêng” đã theo sát các con ông trong suốt 2 năm và tung ra những tin đồn bịa đặt, gây “ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống thường nhật” của các thành viên trong gia đình ông.

Có sự phân biệt trong chính sách chung

Vụ việc của đạo diễn Trương đã gây sự quan tâm của công chúng hơn bất cứ trường hợp vi phạm kế hoạch hóa gia đình nào khác, bởi nó phơi bày sự phân chia xã hội giữa người giàu và người nghèo, đồng thời làm bùng lên những lo lắng rằng chính sách đang mất hiệu lực đối với các nhân vật danh tiếng.

“Việc vi phạm chính sách kế hoạch hóa gia đình của Trương Nghệ Mưu ban đầu chỉ là vấn đề cá nhân. Lý do khiến vụ này gây nhiều chú ý đến vậy là bởi mọi người đang lo lắng, không biết có phải các nhân vật danh tiếng đang sống trên pháp luật và lẩn tránh được sự trừng phạt” - Lu Jiehua, giáo sư về nhân khẩu học thuộc Trường Đại học Bắc Kinh, giải thích. Ông đánh giá thêm rằng vụ việc có thể sẽ gây ảnh hưởng xấu tới thái độ chấp hành luật pháp của công chúng.

“Hiện nay, rất nhiều viên chức nhà nước lo sợ sẽ mất việc làm nếu vi phạm chính sách sinh đẻ có kế hoạch. Tuy nhiên, vụ việc của đạo diễn Trương cho thấy chính sách này không có hiệu lực tương tự đối với những người nổi tiếng, người lao động tỉnh lẻ, người lao động trong lĩnh vực tư nhân hay với những người sống ở các vùng hẻo lánh” - Lu Jiehua nói.

Chính sách kế hoạch hóa gia đình của Trung Quốc có hiệu lực từ cách đây hơn 3 thập kỷ. Kể từ năm 1980, hầu hết các cặp vợ chồng chỉ được phép sinh 1 con. Tuy nhiên, chính sách này đã được nới lỏng dần. Những gia đình sống ở vùng hẻo lánh, các tộc người thiểu số hoặc các cặp vợ chồng đều là con một, có con đầu lòng là gái nằm trong diện được phép sinh thêm con thứ 2. Tháng trước, chính sách này lại tiếp tục được nới lỏng mà theo đó, nếu trong hai vợ chồng, chỉ cần có 1 người là con một, họ sẽ được phép sinh 2 con.  

VIỆT LÂM (tổng hợp)
Thể thao & Văn hóa