Hồn quê Việt qua các sáng tác nổi tiếng của Nguyễn Trọng Tạo

(lienminhbng.org) - Các tác phẩm của nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo như "Khúc hát sông quê", "Làng quan họ quê tôi"... mang đậm hồn phách làng quê Việt Nam, được nhiều thế hệ khán giả yêu thích. 

Nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo qua đời ở tuổi 72

Tác giả của "Làng quan họ quê tôi", "Khúc hát sông quê", "Đôi mắt đò ngang" vừa qua đời vào tối 7/1, hưởng thọ 72 tuổi.

Tối 7/1, nhạc sĩ Nguyễn Trong Tạo qua đời sau một tuần hôn mê vì bạo bệnh, để lại niềm tiếc thương vô hạn cho gia đình, bạn hữu và cả giới nghệ thuật Việt Nam. 

Bắt đầu sáng tác từ năm 20 tuổi với kiến thức học được từ những lớp Sáng tác âm nhạc ngắn hạn trong Quân đội, đặc biệt là tự học, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo đã để lại gia tài âm nhạc quý báu với nhiều tác phẩm thấm đượm tinh thần quê hương, đất nước và đặc biệt là làng quê Việt Nam. 

Cho đến nay, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo đã sáng tác gần 100 ca khúc. Bên cạnh những bài nổi tiếng như Làng quan họ quê tôi, Khúc hát sông quê,  còn có nhiều ca khúc được khán giả mến mộ không kém: Đôi mắt đò ngang, Tình ca bên một dòng sông, Non nước Cao Bằng, Mẹ tôi, Đồng Lộc thông ru, Tình ca hạt giống vàng,...

• Nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo qua đời ở tuổi 72
• Hồi phục sau tai biến, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo tiếp tục làm đêm nhạc 'Khúc hát sông quê'
• 'Nhà quê một cục' Nguyễn Trọng Tạo sẽ không cũ với live show 'Khúc hát sông quê'

"Làng quan họ quê tôi"

Làng quan họ quê tôi là ca khúc nổi tiếng hàng đầu của nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo, được phổ từ bài thơ "Làng Quan Họ" của nhà thơ Nguyễn Phan Hách từ năm 1978. Bài hát chứa đựng chất liệu quan họ mượt mà, với những câu thơ sâu lắng, duyên dáng và nhạc điệu nhẹ nhàng, tình tứ, tiêu biểu cho sự ảnh hưởng của âm nhạc bác học đến dân ca.

Năm 1979, ca khúc trình bày bởi ca sĩ Thanh Hoa cùng tốp ca nữ được Đài Tiếng nói Việt Nam thu thanh và phát sóng lần đầu tiên. Đây cũng là bài hát chính thức của Đài Phát thanh - Truyền hình Bắc Ninh.

Bài hát được đưa vào chương trình karaoke Âm nhạc Việt Nam (chọn lọc) do Nhật Bản và Việt Nam thực hiện, được dàn nhạc giao hưởng Leipzig (Đức) trình tấu trong Tuần văn hóa Việt Nam tại Đức. UBND tỉnh Hà Bắc (cũ) từng trao giải thưởng đặc biệt cho ca khúc năm 1981. Nhiều ca sĩ đã biểu diễn, in đĩa CD VCD DVD và được nhiều biên đạo dựng thành tiết mục múa, và đã được xếp trong danh sách "Những bài hát đi cùng năm tháng".

"Khúc hát sông quê"

Khúc hát sông quê cũng là sáng tác ghi dấu son trong sự nghiệp của nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo. Bài hát phổ thơ Lê Huy Mậu, ra đời năm 2002 khi tác giả vào Vũng Tàu sáng tác. 

Khi ấy, trong số những bài thơ Lê Huy Mậu đưa cho, Nguyễn Trọng Tạo xúc động nhất trước bài Khúc hát sông quê. Ông nói bài thơ làm cho ông nhớ dòng sông Bùng uốn lượn qua làng ông, nhớ tuổi thơ đến mức tự nhiên trào dâng cảm xúc âm nhạc và chỉ chưa đầy 1 tiếng là bài hát ra đời.

Có thể nói, từ khi bài hát Khúc hát sông quê ra đời, tên tuổi của nhà thơ Lê Huy Mậu được công chúng biết đến với tư cách là người khởi nguồn cho nhạc của Nguyễn Trọng Tạo. 

Ca khúc được thể hiện trên sóng truyền hình lần đầu tiên qua tiếng hát ca sĩ Anh Thơ. 

"Tình ca bên một dòng sông"

Ca khúc được nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo sáng tác theo "đặt hàng" của ca sĩ Thanh Hoa để biểu diễn độc quyền. Năm 1983, thương hiệu băng đĩa Dihavina  mời nghệ sĩ Thu Hiền ghi âm ca khúc trong đĩa than sản xuất tại Liên Xô (cũ).

Tuy nhiên, Thanh Hoa chỉ biểu diễn “độc quyền” được mấy buổi thì bị một số ca sĩ khác bí mật ghi âm và trở thành bài diễn của họ. Sau đó, ca khúc được lưu truyền trong giới biểu diễn, nhiều ca sĩ không không biết tác giả ca khúc này là ai. Nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo còn từng bị cho là "mạo nhận" khi lên tiếng về nguồn gốc ca khúc.

"Đôi mắt đò ngang"

Đôi mắt đò ngang được lấy cảm hứng từ dòng sông Lam, kể về câu chuyện tình của chàng trai và cô gái nơi bến đò. 

Ca khúc từng được trao Giải thưởng Văn học Nghệ thuật 1997 của Ủy ban Toàn quốc các Hội VHNTVN và Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Hồ Xuân Hương (1997-2002)

Bảo Chi (Tổng hợp)