Brazil của Neymar không còn ủy mị như 4 năm về trước

(lienminhbng.org) - Gánh nặng đất nước vẫn trên vai Neymar. Anh vẫn gồng gánh nó. Nhưng xung quanh anh, ai cũng sẵn sàng đứng lên làm thủ lĩnh. So với thảm bại 1-7 trước Đức cách dây 4 năm, Brazil giờ đã khác rất nhiều.

• World Cup 1994: Chức vô địch khó khăn của Brazil và Bebeto
• Cơ hội của Neymar, giấc mơ vàng của Brazil

Chỉ vài phút trước trận bán kết World Cup 2014 gặp Đức, tâm trí các cầu thủ Brazil dành trọn cho người đồng đội không chơi trận đó. Một cách nghiêm cẩn, 11 cầu thủ của đội hình xuất phát bước ra sân Mineirao ở Belo Horizonte, cầm theo chiếc áo đấu nổi tiếng in chữ “Neymar Jr” trên số 10 mang tính biểu tượng. Khuôn mặt họ thể hiện sự tiếc nuối tột cùng.

Khi ấy, Neymar ở cách 400 dặm. Tiền đạo ngôi sao năm đó mới 22 tuổi, nằm trong nhà riêng gần bãi biển Guaruja, bang Sao Paulo, trong thời gian phục hồi chấn thương lưng gặp phải 4 ngày trước. Thông điệp của những người đồng đội gửi đến anh là rõ ràng: Họ đồng lòng đau đớn, khi ra sân mà thiếu vắng người dẫn đường của họ, người bạn của họ, người rời khỏi giải đấu với một tổn thương cột sống sau pha va chạm với Zuniga của Colombia. CĐV Brazil trên sân mang theo chiếc áo vàng không ghi tên tuổi, và giơ cao để thể hiện sự đồng cảm. Không Neymar, thì thắng kiểu gì đây?

90 phút sau đó Brazil bị Đức hủy diệt 7-1, và câu trả lời của người Đức đã chấm dứt những giây phút lắng đọng.

Cả về mặt tâm lý và chiến thuật, Brazil đều chưa sẵn sàng cho cuộc chạm trán. Mọi thứ Brazil có ở World Cup 2014, giải đấu mà họ đăng cai, đều xoay quanh Neymar. Anh là cầu thủ trung tâm trong các poster quảng cáo, không chỉ của đội Brazil mà của cả giải đấu. Thiếu cầu thủ đẳng cấp thế giới duy nhất trong đội hình, rất khó tin Brazil sẽ thành công. Và thực tế họ đã chịu nỗi đau hơn cả khi thua Uruguay tại chung kết World Cup 1950 trên sân nhà.

Bốn năm sau, vết thương đang lành miệng. Đội Brazil được dẫn dắt bởi Adenor Leonardo Bacchi, được gọi với cái tên thân mật Tite, đã tự tin trở lại, đặc biệt sau trận thắng giao hữu trước Đức mà họ cũng không có Neymar.

Rất nhiều thứ đã thay đổi từ ngày đó. Nhưng Neymar chắc chắn vẫn là một viên ngọc trên chiếc vương miện Brazil, và là lý do đích đáng nhất để họ kì vọng vào World Cup lần này. Nói gì đi chăng nữa, sau thảm họa ở Belo Horizonte, áp lực với Brazil ngày càng lớn hơn.

Neymar đã trưởng thành chưa?

Trước trận đấu bị Đức hủy diệt, Brazil là Neymar và Neymar là Brazil. Neymar là cầu thủ duy nhất có mặt đủ 27 trận đấu thời Felipe Scolari, chơi 92% tổng số phút. Nhưng ở Nga lần này, mọi chuyện đã khác. Kể từ khi Tite thay Dunga vào tháng 6/2016, Brazil thi đấu 6/19 trận đấu mà không có cầu thủ hay nhất của mình, chiến thắng 5/6 số đó (trước Venezuela, Colombia, Australia, Nga,  Đức) và chỉ thua duy nhất trước Argentina. Quan trọng hơn, không khí toàn đội bây giờ tích cực hơn nhiều.

“Tite có vốn kiến thức đáng nể và là một người lãnh đạo tuyệt vời”, hậu vệ 33 tuổi Miranda ca ngợi. “Ông ấy xây dựng được một cấu trúc chiến thuật ổn định cho đội bóng và biết cách phát huy mọi cầu thủ. Ông ấy có uy tín. Một HLV lý tưởng sẽ có 11 người bạn trên sân, nhưng Tite có sự ủng hộ của cả những cầu thủ bị loại khỏi đội tuyển, đang nằm chơi trên bãi biển”.

Tite đã giúp Brazil đi ngược làn đạn. Khi ông đến, Brazil xếp thứ 6 vòng loại World Cup khu vực Nam Mỹ và với chỉ 4 suất được vào thẳng World Cup (đội xếp thứ 5 sẽ đá hai trận play-off gặp đại diện châu Đại Dương New Zealand), người Brazil sợ đội tuyển của họ sẽ không được dự World Cup lần đầu tiên trong lịch sử. Tuy vậy, vị cựu HLV Corinthians không mất thời gian để tổ chức lại đội tuyển. Tháng 3/2017, Brazil trở thành đội Nam Mỹ đầu tiên giành vé đi Nga. Họ kết thúc vòng loại với 10 điểm hơn đội thứ 2.

Miranda đã đúng khi nói về uy tín của Tite. Cộng thêm khả năng quản lý, HLV 56 tuổi có đủ phẩm chất để tái thiết Selecao sau khủng hoảng. Không chỉ khiến cả đội tuyển nể, ông còn khiến cả đất nước Brazil tâm phục khẩu phục. Hiếm HLV Brazil nào làm được điều này.

Một trong những việc đầu tiên Tite làm khi được bổ nhiệm là… tước băng đội trưởng của Neymar, tấm băng anh nhận từ Dunga ngay sau World Cup 2014. Đó là quyết định cực kì, cực kì mạo hiểm của Tite, vì ai cũng biết Neymar là một ngôi sao dễ mếch lòng. Tuy nhiên, số 10 đã tháo tấm băng ra mà không một lời phàn nàn. Kể từ đó, Tite sử dụng 15 cầu thủ khác nhau đeo băng đội trưởng Brazil trong 19 trận ông nắm quyền. Một thủ thuật của ông.

“Ai cũng có tư chất lãnh đạo và tôi muốn cầu thủ của mình đều phải hành xử như thủ lĩnh. Neymar tôn trọng mọi người và được mọi người tôn trọng. Cậu ấy luôn tận hưởng khoảng thời gian chơi cho đội tuyển, và chúng tôi rất hạnh phúc được có cậu ấy trong đội hình” - Tite nói với FourFourTwo.

Ở tuổi 26, Neymar một lần nữa dẫn dắt đội tuyển của anh đến World Cup. Nhưng lần này, anh không còn là trung tâm trong các tấm biển quảng cáo. Anh là cầu thủ đắt giá nhất hành tinh. Sự nghiệp của anh thay đổi chóng mặt kể từ chấn thương tại Fortaleza 4 năm trước. Anh đã chuyển đến PSG với giá 222 triệu euro sau khi là trụ cột giúp Barcelona giành cú ăn ba năm 2015, và giúp Brazil có Huy chương vàng kì Olympic 1 năm trước. Tiền đạo này bổ sung thêm rất nhiều danh hiệu vào bộ sưu tập vốn đã đầy ắp của mình, và quan trọng nhất: Trở thành cầu thủ giàu ảnh hưởng hơn kể từ World Cup 2014.

Tại quê nhà, mặc dù tài năng và các kĩ năng với bóng vẫn được đánh giá cao, Neymar chưa thể thuyết phục hoàn toàn các BLV và CĐV. Vẫn có nghi ngờ anh chưa trưởng thành, chưa phải cầu thủ biết thoát ra tranh cãi, hoặc biết kiềm chế nếu bị khiêu khích.

Tại Pháp, Neymar đã trải nghiệm cảm giác bị chính CĐV nhà la ó trong một trận đấu mà anh ghi đến 4 bàn và kiến tạo 2 bàn. Đám đông bất bình trước sự việc Neymar tranh chấp thực hiện một quả phạt với Edinson Cavani, cầu thủ được các CĐV yêu mến và đang giữ tỉ lệ đá phạt đền thành công tại CLB.

Những hành động kiểu ấy luôn thổi bùng tranh cãi.

Neymar phải làm được như Ronaldo “béo”

Tháng 11 năm ngoái, khi Brazil đang dẫn Nhật Bản 3-0 trong trận giao hữu tại Stade Pierre-Mauroy ở Lille, Neymar đã thể hiện cảm xúc bồng bột, không chỉ một mà những hai lần. Đầu tiên, anh đánh vào gáy hậu vệ phải Hirok Sakai của Nhật Bản, và lãnh một thẻ vàng. Anh sau đó bất ngờ xuất hiện trong buổi họp báo sau trận, ngồi cạnh Tite, chê trách truyền thông “đã bịa đặt ra những tin giả mạo” xung quanh mối quan hệ giữa anh với Cavani và HLV Unai Emery của PSG. Anh bước ra với những giọt nước mắt lăn trên má.

Cựu tiền đạo của Selecao, Walter Casagrande, hiện làm bình luận viên cho kênh Globo ở Brazil, gần đây chỉ trích Neymar thi đấu ích kỉ. Sau khi PSG thua 1-3 trước Real Madrid trên sân Bernabeu ở vòng 1/8 Champions League, Casagrande phê bình Neymar “đã phá hỏng kế hoạch”, đã “khiến đội bóng gặp khó khăn”. Chỉ vài giờ sau, bố Neymar lên mạng xã hội phản pháo rằng những bình luận đó là trò “Kền kền rỉa xác”, và tuyên bố con trai ông sẽ sớm “tái sinh như phượng hoàng”.

Trong khi đó, nhiều người cho rằng Neymar không có gì phải trưởng thành thêm nữa.

Tiền vệ Fernandinho của Manchester City, đồng đội lâu năm tại tuyển Brazil của Neymar, nói: “Cậu ấy trưởng thành hơn nhiều rồi. Đừng quên năm 2014, cậu ấy mới có năm đầu tiên thi đấu ở châu Âu, còn giờ đã là cầu thủ hay bậc nhất thế giới. Tôi tin những áp lực sẽ đến với cậu ấy ngày càng nhiều hơn, nhưng Ney biết cách kiểm soát. Cậu ấy hiện giàu trải nghiệm hơn, thi đấu tốt hơn - điều đó chỉ có tốt cho Selecao mà thôi”.

Trước World Cup 2014, huyền thoại Ronaldo “béo” đã so sánh áp lực đối với Neymar giống anh hồi đá France 98 năm 21 tuổi. Ronaldo lúc đó thậm chí nhỏ hơn Neymar 6 tháng. Kết cục của hai người giống nhau: không thể đi đến chức vô địch dù được kì vọng nhiều. Ronaldo đã thi đấu sa sút khó hiểu và bí ẩn trong trận chung kết với nước chủ nhà, mặc dù suốt cả giải đó đã đá cực kì xuất sắc. Giống hệt cách Neymar rời World Cup 2014 với một chấn thương lưng và trận thua thảm họa trước Đức.

Ronaldo đã chuộc lỗi 4 năm sau ở World Cup tại Nhật Bản và Hàn Quốc. Anh ghi 8 bàn thắng, gồm cả cú đúp ở chung kết giúp Brazil vô địch thế giới lần thứ 5. Câu chuyện cổ tích ấy có thể truyền cảm hứng cho Neymar trên đất Nga lần này.

“Neymar vẫn luôn luôn khao khát thành công”, Tite nói. “Có thể thấy cậu ấy đã tuyệt vọng thế nào trong năm 2014 và đã vượt qua nỗi đau đó. Chấn thương 2014 là quá khứ rồi. Có thể chính nó sẽ truyền động lực cho cậu ấy lần này”.

Neymar tranh bóng với đối phương không còn là hình ảnh hiếm gặp

Tite đang làm mọi thứ để xây dựng một đội bóng thống nhất. Neymar sẽ là một phần của đội bóng ấy, thay vì là cốt lõi của đội bóng ấy. Tite đã thuyết phục Neymar tham gia tranh chấp khi mất bóng. Hình ảnh hiếm gặp khi xưa, Neymar lao vào tranh chấp với hậu vệ đối phương, nay trở nên phổ biến.

Những ai theo sát sự nghiệp Tite đều không ngạc nhiên. Đội bóng hình mẫu của ông là chắc chắn, nhiệt huyết và pressing từ phần sân đối thủ. Đôi khi Selecao cũng chơi ngẫu hứng, nhưng họ luôn tâm niệm một điều: Không mắc sai lầm. Tite đi đến tận cùng của sự thực dụng. Đội bóng của ông rất chắc chắn và rõ ràng ông không phải một đại sứ của thứ bóng đá đẹp nổi tiếng của Brazil - Jogo Bonito.

“Tôi đã thấy Neymar sẵn sàng tham gia vào lối chơi pressing của đội tuyển”, phát biểu của Zinho, nhà vô địch World Cup 1994. “Đây là điều quan trọng bậc nhất mà Tite đã làm được cho đội bóng này. Nếu mọi cầu thủ cùng đóng góp vào chiến thuật, họ sẽ trở thành một tập thể đặc biệt thay vì chỉ có một cá nhân đặc biệt là Neymar”.

Quá trình chuẩn bị cho World Cup 2018 của Brazil lại gặp trục trặc khi Neymar dính chấn thương bàn chân nghiêm trọng tại PSG. Người Brazil sợ rằng họ sẽ lại mất cầu thủ xuất sắc nhất trong giải đấu trên đất Nga. Nhưng ơn Chúa, ác mộng thảm bại 1-7 trước Đức không còn nữa, Neymar đã bình phục hoàn toàn để đá trận khai màn với Thụy Sỹ ngày 17/6.

Trên tất cả, Brazil đã có sự thực dụng của Tite, và một tập thể đồng đều hơn để không phải quá ủy mị cho những điều đen đủi nhất có thể xảy đến. Gánh nặng đất nước vẫn trên vai Neymar. Anh vẫn gồng gánh nó. Nhưng xung quanh anh, ai cũng sẵn sàng đứng lên làm thủ lĩnh. Đó là phúc lớn của đội tuyển áo vàng.

Đỗ Hiếu

Theo Fourfourtwo