Phim "A Complete Unknown" - bom tấn về huyền thoại Bob Dylan

Dù là người của công chúng hơn nửa thế kỷ nay, Bob Dylan luôn vẫn là nhân vật quá bí ẩn và có phần thất thường, rất khó để 1 bộ phim tiểu sử có thể nắm bắt đầy đủ con người ông. Nhưng tác phẩm A Complete Unknown (Một người hoàn toàn xa lạ) gần như đã làm được điều này.

Ra mắt vào đúng Giáng sinh năm nay, A Complete Unknown dựa trên cuốn sách năm 2015 Dylan Goes Electric! của Elijah Wald, nói về giai đoạn Dylan chuyển mình từ một nghệ sĩ nhạc dân gian thành công thành nhân vật gây tranh cãi khi dùng nhạc cụ điện tử tại Lễ hội nhạc dân gian Newport năm 1965.

"Điều hướng" lại dòng phim tiểu sử

Khi bộ phim Walk the Line ra rạp vào năm 2005, không ai có thể lường trước được sức "tàn phá" mà nó sẽ gây ra. Làm về cuộc đời huyền thoại âm nhạc Johnny Cash, bộ phim do James Mangold đạo diễn đã đóng đinh công thức làm phim tiểu sử về các ngôi sao nhạc rock, sâu đậm đến nỗi chính công thức đó dần trở nên sáo rỗng và lố bịch.

Hãy xem: Walk Hard: The Dewey Cox Story (2007) như sự giễu nhại không thương tiếc công thức trên, còn những bộ phim như Bohemian Rhapsody thì bị làm sến súa hơn nhiều so với nguyên gốc.

Vì vậy, gần 2 thập kỷ sau đó, Mangold xứng đáng được ghi nhận công lao không nhỏ khi đã đích thân đưa thể loại này trở lại đúng hướng. Bộ phim mới của ông về Bob Dylan là chuẩn mực mới khi vừa dễ hiểu với người mới xem vừa đáng xem với những người hâm mộ trung thành.

Được làm theo phong cách truyền thống nhưng Mangold và đồng tác giả Jay Cocks đã cố tránh xa mọi khả năng sáo rỗng của dòng phim này. Tất nhiên, không thể hoàn toàn gạt bỏ hết: Vẫn có những khoảnh khắc đầy kịch tính như cảnh những ông lớn trong giới âm nhạc trao đổi cái nhìn tham lam trong phòng thu.

Nhưng về cơ bản, A Complete Unknown giống như 1 bộ phim chính kịch hấp dẫn về sự trỗi dậy của quyền lực, hơn là một chuyến tham quan bằng điện ảnh tới trang Wikipedia của 1 nghệ sĩ.

Một phần không nhỏ góp vào thành công của A Complete Unknown là màn diễn xuất vô cùng sống động của siêu sao Timothee Chalamet. Khi gương mặt tuyệt đẹp với hàng ria mờ đó hạ thấp ánh mắt, khán giả phải rùng mình. Chalamet trước đây chưa bao giờ có vẻ đe dọa, ngay cả trong những khoảnh khắc đen tối hơn của anh trong loạt phim Dune. Anh tương như có vẻ quá "nhạt" để vào vai 1 người phức tạp như Dylan.

Nhưng rồi, Chalamet chứng tỏ mình là "phương tiện" lý tưởng trong A Complete Unknown khi 1 lần nữa chứng minh sức mạnh của âm nhạc và người tạo ra nó. Giống như bất kỳ ban nhạc chuyên hát nhạc cover tuyệt vời nào, chính chất liệu gốc mới là chìa khóa thành công.

Có rất nhiều Dylan - nhà thơ, nhà tiên tri, thiên tài lạc lối rồi lại tái sinh - nên việc chỉ chọn 1 trong số đó có vẻ vô ích. Nhưng đúng như tên gọi, A Complete Unknown đã khôn ngoan không làm vậy.

Thay vào đó, được neo giữ bởi khả năng diễn xuất của Chalamet, bộ phim khắc họa một Bob Dylan - người bí ẩn đã tới cứu giúp thế giới âm nhạc đang trên bờ sụp đổ. Quyến rũ một cách vụng về, đôi khi tàn nhẫn và hoàn toàn khó hiểu, Bob Dylan này sáng tác như 1 thiên thần, với nhịp điệu làm rung chuyển cơ thể, điệp khúc len lỏi vào tai và ca từ là những câu hỏi cấp bách. Ông sẽ trở thành giọng nói của cả một thế hệ, bất chấp những điều đi ngược chuẩn mực.

Sẽ luôn là bí ẩn

A Complete Unknown trải dài trong 4 năm đầy các sự kiện, lên đến đỉnh điểm với việc Bob Dylan gây sốc tại Lễ hội nhạc dân gian Newport năm 1965 khi sử dụng nhạc cụ điện. Một sự kiện âm nhạc chấn động!

Phim bắt đầu vào khoảng thời gian Dylan viết Song to Woody. Nó tiếp tục giữa những mối tình lãng mạn, các cuộc gặp kịch tính, hợp đồng thu âm và những phong trào trên thế giới. Sau đó, Dylan đã chơi nhạc rất to tại Newport với Maggie's Farm, và đó như một sự kết thúc cho những ràng buộc ("Ồ, tôi đã cố hết sức/ Để là chính tôi/ Nhưng mọi người lại muốn ta/ Giống như họ").

Trong phim, Dylan đến New York vào một ngày đông xám xịt, và chẳng mấy chốc đã rảo bước đến Greenwich Village - nơi đầy rẫy các nghệ sĩ, dân chơi nghiệp dư, khách du lịch và những người muốn trở thành cứu tinh mới.

Từ 1 người xa lạ, ông bắt đầu tìm thấy vị trí của mình trong bối cảnh nhạc dân gian nhộn nhịp của thành phố. Ông hăm hở chiếm lĩnh tương lai với hành trang gọn gàng, chỉ với 1 chiếc ba lô và 1 cây đàn guitar acoustic có dán nhãn "cỗ máy này giết chết bọn phát xít", giống những từ mà thần tượng của ông, Woody Guthrie, đã dán trên đàn của mình.

Ở New York, Dylan cũng đến thăm Guthrie - người đang hấp hối trong bệnh viện. Ở đó, có vị khách thường xuyên duy nhất khác là bạn thân của Guthrie, Peter Seeger. Dylan đã biểu diễn 1 ca khúc ông viết cho họ nghe và lập tức gây ấn tượng mạnh.

Nhờ sự giúp đỡ của Seeger, Dylan dần tiến sâu vào ngành công nghiệp âm nhạc khổng lồ. Ông nhanh chóng đạt được sự nổi tiếng nhưng lại không có tự do nghệ thuật. Bị ép ghi âm nhạc cover, ông than thở rằng mình phải chịu gánh nặng từ kỳ vọng của ngành công nghiệp và cộng đồng nhạc dân gian.

Một chuyến lưu diễn được mong đợi từ lâu với Joan Baez kết thúc trong thảm họa. Đôi bên xảy ra tranh cãi kịch liệt về cái tôi của Dylan. Khi Baez muốn họ hát những bài phổ biến thay vì nhạc mới, Dylan rời sân khấu ngay giữa buổi biểu diễn.

Mong muốn thoát khỏi những kỳ vọng của Dylan thúc đẩy ông thử nghiệm với guitar điện và nhạc cụ rock. Đây là hướng đi gây tranh cãi trong giới nhạc dân gian - những người chủ yếu thích các bản phối acoustic đơn giản.

Tại lễ hội ở Newport, bất chấp những ngăn cản mạnh mẽ, rằng cả sự nghiệp lẫn cuộc sống của Dylan sẽ bị đe dọa, ông vẫn thực hiện kế hoạch của mình là chơi nhạc điện tử. Phản ứng của đám đông vô cùng cay nghiệt khi lăng mạ và ném cả đồ vào Dylan.

Nhưng cuối cùng, như Baez nói, Dylan "đã thắng". Khi album mới của ông thành công, những người từng phản đối nay lại muốn có phần. Dylan trên đường trở thành siêu sao, trong khi những kẻ đó lụn bại.

Chalamet trông thật ngầu, nếu không muốn nói là siêu phàm như Cate Blanchett trong bộ phim I'm Not There năm 2007 của Todd Haynes, trong đó Cate cũng vào vai Dylan ở thời kỳ này.

Điều bất ngờ thú vị nhất trong A Complete Unknown, và lý do tại sao phim thành công như vậy, là ngay cả khi phim xây dựng một thế giới rất chân thực - chỉ riêng lớp sơn xám xanh ở bệnh viện Woody nằm cũng sẽ đưa những người xem lớn tuổi trở lại những năm 1960 - nó không cố gắng làm cho Bob Dylan dễ chịu, dễ mến hay cuối cùng là dễ hiểu theo phong cách phim tiểu sử buồn tẻ thường thấy.

Phần lớn, thiên tài của Dylan vẫn là điều không thể biết được cũng như câu chuyện quá khứ của ông luôn chỉ thoáng qua. Ông có thể là thiên thần, cũng có thể là ác quỷ, hoặc cả 2. Như bộ phim này nhấn mạnh, ông thực sự là 1 sự bí ẩn tuyệt đẹp.