Ông Kim Jong-il sẽ được ướp xác?

(TT&VH) - Sau khi nhà lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-il qua đời, đã có những phỏng đoán rằng ông có thể được ướp xác như cha đẻ, Kim Il-sung. Cũng có nguồn tin nói rằng do Triều Tiên hiện không còn nhiều tiền để chi trả cho hoạt động ướp xác rất tốn kém nên ông Kim có thể sẽ được mai táng sau tang lễ dự kiến diễn ra vào ngày hôm nay (28/12).

Theo hãng tin Reuters, ông Kim Jong-il qua đời từ ngày 17/12 và thi thể của ông hiện được bảo quản trong một quan tài kính. "Họ có thể giữ thi thể ông ấy trong quan tài kính khoảng 10 ngày, tùy theo mức nhiệt độ" - Cho Jae-sung, một chuyên gia Hàn Quốc nhận xét.

Đỉnh cao của hoạt động bảo quản thi thể

Sau khoảng thời gian này, đã có thông tin cho rằng Triều Tiên sẽ ướp xác ông Kim Jong-il, giống như cố lãnh đạo Kim Nhật Thành (Kim Il-sung). Vậy nguyên lý nào giúp tạo ra các xác ướp trông không hề thay đổi so với khi người ta còn sống và những thi thể này sẽ vẫn nguyên vẹn như thế trong trong hàng thế hệ?.

Theo từ điển bách khoa trực tuyến Wikipedia, ướp xác là nghệ thuật gìn giữ thi thể của người đã khuất khỏi bị phân huỷ và nó đã xuất hiện trong nhiều nền văn hoá, từ Ai Cập tới Trung Quốc, châu Âu qua châu Mỹ. Năm 1986, nhà hoá học người Đức, August Wilhelm von Hofmann đã phát minh ra chất formaldehyde, với các đặc tính bảo tồn có một không hai và nó đã trở thành nền tảng cho hoạt động ướp xác thời hiện đại, thay thế cho các nguyên liệu khó sử dụng và độc hại vẫn được dùng trước đó như rượu và muối arsenic.

Liệu ông Kim Jong-il có được ướp xác giống như người tiền nhiệm Kim Nhật Thành?

Hiện nay hoạt động ướp xác thường diễn ra theo 4 quy trình khép kín. Trước tiên người ta sẽ tẩm ướp các mạch máu, bằng việc bơm các hoá chất đặc biệt vào động mạch cảnh bên phải. Hoá chất sẽ đẩy máu và dịch trong mạch máu ra khỏi cơ thể qua một đường dẫn được trích vào động mạch. Bà Karen Caney, Tổng thư ký Viện nghiên cứu các xác ướp Anh quốc, cho hãng tin BBC biết rằng việc rút máu ra khỏi cơ thể là rất quan trọng bởi đây là nguồn thực phẩm ưa thích cho nhiều vi khuẩn, vốn là kẻ thù của hoạt động ướp xác.

Sau tiến trình trên, người ta sẽ bơm dịch ướp xác vào trong các khoang trống của cơ thể. Các nghệ nhân ướp xác sẽ rạch một đường rất nhỏ ngay trên rốn và dùng dụng cụ chuyên dụng để lấy ra phần nội tạng của người đã khuất. Sau đó họ trám đầy phần trống bằng dung dịch đặc biệt có formaldehyde. Giai đoạn thứ 3, người ta sẽ dùng kim tiêm đặc biệt để bơm chất bảo quản vào những nơi dịch ướp xác không thể di chuyển tới theo đường mạch máu. Cuối cùng, người ta sẽ bơm hoá chất bảo quản trực tiếp lên vùng da và các phần bên ngoài của người đã khuất.

Một môn nghệ thuật đang chết dần

Hãng tin NHK của Nhật Bản nói rằng một đội chuyên gia ướp xác của Nga, vốn chịu trách nhiệm chăm sóc thi hài lãnh tụ Xô Viết Vladimir Lenin, đã vừa lên đường tới Bình Nhưỡng.

"Nguyên tắc của ướp xác cũng giống như người ta ngâm dấm thứ gì đó vậy. Nó có cùng nguyên lý hoạt động như với thực phẩm. Để bảo quản một thi thể trong một thời gian dài, bạn phải tạo ra một môi trường thực sự vô trùng" - giáo sư Black giải thích kỹ hơn- "Bạn phải thay đổi hoàn toàn thành phần hóa học của mô tạng người đã khuất, loại trừ hết vi khuẩn để nấm mốc không thể phát triển. Sau khi việc này xong xuôi, một lượng lớn rượu glycerol sẽ được bơm vào để thi thể không bị teo tóp lại vì mất nước và hợp chất formalin, vốn được dùng để tiêu diệt mọi thứ có thể gây hại cho thi thể, sẽ được bơm phủ lên bên ngoài" - bà cho biết.

Giáo sư Black  tiết lộ rằng người ta thường trộn một loại phấn hồng đặc biệt vào formalin để đảm bảo cơ thể có một vẻ ngoài sống động. "Nếu anh muốn trưng bày một cơ thể về lâu dài, anh phải thêm vào các yếu tốt thẩm mỹ, ví dụ như trang điểm và đội tóc giả, bởi sau khi người ta qua đời, tóc sẽ rụng hết" - bà giải thích.

Bà cho biết để đảm bảo xác ướp luôn ở trong điều kiện tốt nhất, người ta sẽ phải bỏ rất nhiều chi phí và công sức, bao gồm hoạt động giám sát độ ẩm và nhiệt độ xung quanh thi thể. "Lấy ví dụ đơn giản thế này, khi ta phải sử dụng lượng lớn rượu glycerol để ướp xác, chúng có thể bốc hơi và thi thể sẽ bị khô. Vì thế ta phải kiểm soát để môi trường luôn ẩm ướt. Tuy nhiên, môi trường này có thể khiến nấm mốc sinh sôi, điều ta không mong muốn. Ngoài ra, một số con ruồi thích sống trên dịch ướp xác. Vì thế ta phải thực hiện nguyên tắc "giữ cho môi trường bên ngoài không xâm hại tới xác ướp, trong khi vẫn phải đảm bảo môi trường bên trong giúp bảo vệ xác ướp" - bà nói.

Cũng theo Black, trong vòng 20 năm qua, ướp xác đã đạt được nhiều tiến bộ theo xu hướng tăng cường thẩm mỹ cho các thi thể được xử lý. Nhưng bà đánh giá ướp xác kiểu này giống như "một bộ môn nghệ thuật đang chết dần".

Khó ở khâu bảo quản

Black tin rằng người Triều Tiên hoàn toàn có thể ướp xác ông Kim Jong-il bởi họ đã có đầy đủ nguyên vật liệu và kỹ năng cần thiết. "Người Trung Quốc rất giỏi về giải phẫu và ướp xác. Họ có trình độ cao và tôi tin rằng các kỹ năng này đã được chuyển sang Triều Tiên" - bà nói.

Nếu đúng như lời của Black, ông Kim Jong-il sẽ gia nhập danh sách dài các nhà lãnh đạo thế giới thời hiện đại đã được ướp xác. Đó là Ferdinand Marcos, cựu Tổng thống Philippines, người qua đời hồi năm 1989 khi đang sống lưu vong ở Hawaii. Vợ ông, bà Imelda Marcos, đã ướp xác chồng và mang thi hài ông trở lại Philippines vào năm 1993.

Tương tự, khi qua đời, nhà lãnh đạo Mao Trạch Đông của Trung Quốc cũng được ướp xác. Tuy nhiên do Chủ tịch Mao qua đời trong thời điểm căng thẳng quan hệ Liên Xô, Trung Quốc nên giới chức nước này đã phải tìm kiếm kinh nghiệm ướp xác từ bên ngoài Liên Xô. Kết quả là người Trung Quốc đã phát triển các kỹ thuật ướp xác của riêng họ và bảo quản thành công thi hài của Chủ tịch Mao. Một số nhà lãnh đạo khác trên thế giới cũng được ướp xác với phương pháp tương tự gồm Tổng thống Czechoslovakia Klement Gottwald, Tổng thống Angola Agostinho Neto và Tổng thống Gyuana Forbes Burnham.

Tuy nhiên Black cảnh báo ướp xác đã khó, nhưng quy trình bảo quản theo sau đó cũng phức tạp và đắt đỏ không kém. "Khi thi thể có dấu hiệu bị khô, anh phải thực hiện quy trình tẩm dung dịch để bổ sung chất lỏng cho các mô. Nhìn chung, xác ướp sẽ cần phải được chăm sóc cẩn thận như một cây non, theo một quy trình diễn ra khá đều đặn" - bà nói.

Tường Linh (Tổng hợp)