Dòng chảy 'sách đặc biệt' (kỳ 1): Từ 'cột mốc' Đông A

(lienminhbng.org) - Có hình thức bắt mắt, được gia công tỉ mỉ và trau chuốt với số lượng hạn chế kèm theo mức giá bán không hề rẻ - đó là đặc điểm dễ nhận thấy ở những bản “sách đặc biệt” đang xuất hiện ngày một nhiều trên thị trường.

200 năm ''Kiêu hãnh và định kiến'': Nàng Elizabeth đã lỗi thời?

Thời những cô gái chỉ mong tìm được một người chồng với tiêu chí duy nhất – “sự sản” (tài sản) tốt – đã qua rồi, dù vẫn có một bộ phận độc giả trên thế giới say mê với những trang văn của nữ văn sĩ Anh Jane Austen.

Nhiều tới mức, người ta đã bắt đầu nhắc tới sự định hình của một dòng chảy mới, từ cung đến cầu, cho những bản sách ấy.

Chỉ nhìn qua những phiên đấu giá cho sách đặc biệt, độc giả có thể phần nào hình dung được sức hút của chúng với người trong cuộc. Cụ thể, tuần trước, trong phiên đấu giá ngày 25/7 trên fanpage Đông A Gallery, 2 bản S100 của Anh em nhà Karamazov và Kiêu hãnh và định kiến đã được bán với mức giá lần lượt là 39 triệu đồng và 30 triệu đồng. Trước đó nữa, vào nửa đầu tháng 7, bản S100 của Bố già được bán với giá 85 triệu đồng - trong khi ấn bản chữ A “siêu đặc biệt” của ấn phẩm này được bán với mức giá... 260 triệu đồng, sau gần 100 lượt trả giá.

Và tất cả những bản sách này đều gắn với cái tên của Đông A.

Nhu cầu có thật

Những bản sách đặc biệt của đơn vị xuất bản này được dư luận chú ý từ phiên mở bán online các bản S100 Những ngôi sao Eger ngày 24/8/2019. Ở thời điểm mở bán, chỉ sau 1 giây, 96 bản sách có giá tròn 1 triệu đồng/ bản này đã được đặt mua thành công. Chưa hết giây thứ 2, 4 bản còn lại cũng được mua gọn để tạo ra một kỷ lục thú vị cho làng xuất bản.

Ít ngày trước đó, trước khi ấn bản này lên sàn, Đông A cũng bán khá tốt 2 bản đặc biệt của Anh em nhà Karamazov và Kiêu hãnh và định kiến theo hình thức này, với mức giá lần lượt là 1,2 triệu đồng và 900 ngàn đồng. Để rồi sau này, khi trở thành cơn sốt, 2 bản sách này được người sưu tập mua lại với mức giá gấp khoảng... 30 lần, như đã kể trên.

Thực tế, vào các năm 2005 và 2015, đơn vị xuất bản này đã thực hiện một số bản sách đặc biệt trong kế hoạch xuất bản của mình. Tuy nhiên, so với chúng, 3 bản sách S100 được phát hành cuối năm 2019 đều được chăm chút rất đặc biệt, với phần bìa được thực hiện thủ công bởi nghệ nhân Nguyễn Đức Khuynh, ruột in 2 màu trên giấy đẹp, có đóng dấu đỏ của Đông A và đánh số thứ tự từ 1 tới 100. Như lời kể của giám đốc Trần Đại Thắng - vốn cũng là một họa sĩ thiết kế bìa sách có tiếng - để có những bản sách đặc biệt này, phía Đông A đã phải đi qua một quá trình mày mò thử nghiệm và thực hiện khá tốn kém.

Để rồi, khoảng 4 tháng sau, sau Những ngôi sao Eger, ấn bản đặc biệt thứ 4 của Đông A là Bố già được phát hành và lại gắn với một bước phát triển mới. Sau khi các bản S100 của kiệt tác này được bán hết nhẵn, lượng độc giả muốn được sở hữu các phiên bản đặc biệt vẫn tiếp tục “lùng sục” trên thị trường, nhưng phía Đông A kiên quyết không làm thêm. Thay vào đó, để đáp ứng sự nhiệt tình này, phía công ty đã thực hiện 500 bản bìa cứng bọc vải, hộp in metalize vàng với tên gọi S500 và... lập tức bán hết trong nửa tháng tiếp theo.

Và, khi được thị trường đón nhận, những bản sách đặc biệt khác nối nhau ra đời trong 2 năm qua với khoảng hơn 20 đầu sách khác - trong đó đáng chú ý có Quo Vadis, Việt Nam sử lược, Số đỏ, Truyện cổ Grimm... và đều bán rất tốt.

Công phu và tỉ mỉ

Về cơ bản, những bản sách đặc biệt của Đông A có nội dung không khác gì những bản in “phổ thông” cùng được phát hành. Tuy nhiên, về hình thức, trong khi các bản “phổ thông” của đơn vị xuất bản này thường chỉ có 2 dạng bìa cứng hoặc bìa mềm, thì các bản đặc biệt đều có phần bìa được làm bằng da thật hoặc da nhân tạo. Tương tự, ruột sách của các bản này đều được in trên giấy chất lượng cao, chẳng hạn như Việt Nam sử lược in trên giấy Conqueror High White Laid định lượng 120gsm, Đảo mộng mơ in trên giấy Ford kem April Fine định lượng 190gsm.

“Có rất nhiều công đoạn để hoàn thành một ấn bản đặc biệt: Từ in ruột, làm bìa, khâu sách. Những bản sách S làm theo lối châu Âu cổ điển với rất nhiều công đoạn thủ công” - ông Trần Đại Thắng, giám đốc Đông A, chia sẻ với Thể thao và Văn hóa. “Ví dụ như chúng tôi phải khâu sách từng tép, siết tay những chiếc gân trên gáy sách của bản S100 và để nguyên 24 giờ định hình, mạ nhũ vàng trên da. Một số ấn bản có tờ gác thủy ấn chúng tôi phải đặt các chuyên gia làm thủ công từng tờ, mỗi tờ gác được tạo ra đều là duy nhất và thời gian thực hiện cũng khá lâu”.

Như lời ông Thắng, việc thực hiện các ấn bản đặc biệt này là một quá trình dài và nâng cao theo từng phiên bản của những người trong cuộc. Bên cạnh việc mời chuyên gia đóng sách Dư Thanh Khiêm (đang sống tại Bỉ) đứng ra giảng dạy trong lần về nước đầu năm 2020, phía Đông A vẫn liên tục tham khảo hình thức và kỹ thuật từ các bản sách đặc biệt của Âu, Mỹ để áp dụng và có những sáng tạo cho riêng mình. Chẳng hạn, đó là việc gắn miếng sơn mài trên bìa bản Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ, ghép da tròn trên bìa bản Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp hay tạo nổi mặt rồng thời Minh Mạng trên bìa bản Việt Nam sử lược.

• Ra mắt tuyển tập 'Người kép già' của Kim Lân

• 200 năm ''Kiêu hãnh và định kiến'': Nàng Elizabeth đã lỗi thời?

• Tái bản 'Những ngôi sao Eger': Nửa thế kỷ đồng hành cùng độc giả Việt Nam

Đáng nói, theo ông Trần Đại Thắng, để xứng đáng với hình thức “đặc biệt”, các đầu sách được lựa chọn đầu tư của Đông A đều phải là những tác phẩm kinh điển đã khẳng định được vị trí, hoặc những tác phẩm mới nhưng có nội dung thật sự xuất sắc. Tương tự, phần minh họa trong sách cũng phải được lựa chọn và chuẩn bị rất công phu. Đơn cử, cuốn Robinson Crusoe do Đông A ấn hành đầu năm 2020 là ấn bản gần như không giống hoàn toàn cuốn nào đã in trên thế giới khi phần minh họa được tuyển chọn từ nhiều bản in khác nhau nhưng vẫn đảm bảo sự đồng nhất về phong cách.

Chưa kể, ở một số ấn bản, phía Đông A còn đầu tư mời một số họa sĩ đương đại có tiếng tham gia vẽ minh họa. Họ là những Phan Cẩm Thượng, Lê Thiết Cương (Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp), Thành Chương (Người kép già), Thành Phong (Số đỏ) hay Lương Xuân Đoàn, Đào Hải Phong (Bố già)...

“Khi mời các họa sĩ thực hiện dự án minh họa sách, chúng tôi đều nhận được sự ủng hộ nhiệt tình bởi đây đều là những tác phẩm nổi tiếng được bạn đọc yêu thích từ trước” - bà Hoài An, Trưởng ban Truyền thông của Đông A, cho biết. “Còn về chi phí, xin không đi sâu, nhưng tôi tin các họa sĩ hài lòng với mức nhuận bút nhận được”.

Chịu chơi, đi trước và đi đúng hướng, không sai khi nói rằng những ấn phẩm của Đông A là cột mốc quan trọng để tạo ra dòng chảy “sách đặc biệt” như hiện nay.

(Còn tiếp)

Cúc Đường